Programma Aanmelden Mensen zijn stervelingen. Onze sterfelijkheid levert lastige vragen op, waar filosofen zich al eeuwen mee bezighouden. Is er leven na de dood? Zo niet in een hiernamaals, dan wellicht door onsterfelijke woorden en daden. Wat betekent het om te leven in het licht van de naderende dood? Hoe kunnen humanistische denkers hierover nadenken? Volgens Hannah Arendt hebben filosofen zich eenzijdig met sterfelijkheid bezig gehouden, en zijn ze vergeten dat mensen, naast sterfelijk, ook…

In het spoor van Socrates, Seneca en de Samoerai Programma Aanmelden Tegenwoordig denkt men bij de beoefening van filosofie en krijgskunst aan twee verschillende dingen. Maar in de Griekse, Romeinse en Japanse oudheid zijn filosofie en krijgerschap nauw met elkaar verbonden. Socrates filosofeert en vecht met de onbevreesdheid en zelfbeheersing van een krijger. De stoïcijnen oefenen zich als gladiatoren in weerbaarheid en kalmte in het aangezicht van tegenslag, en Japanse krijgers uit de tijd van…

Diversiteit, tijd en menswaardigheid Programma Aanmelden Door kennis te maken met filosofieen uit Afrika en Latijns- Amerika kun je een frisse kijk ontwikkelen, die in onze huidige tijd van pas komt. Zo biedt de Nigeriaanse filosoof Sophie Oluwole een alternatief voor het denken in opposities en toont een tijdgenoot van Descartes, Zera Yacob dat kritische argumentatie niet een puur westers fenomeen is. Ook komen de esthetica van Maria Zambrano , de politieke filosofie van de…

Een ethiek van gelijkheid en verschil Programma Aanmelden Gehoord en gezien worden is een van de grootste wensen in deze tijd. Zo zeer zelfs dat het in veel gevallen lijkt op een eis om te kunnen zijn wie we zijn, en waaraan de omgeving zich heeft aan te passen. De luide roep om verstaan te worden lijkt op een strijd om het recht op onderscheid. Tegelijkertijd schemert er een verlangen door naar verbinding, naar het…

Creatief schrijven als taoïstische praktijk Programma Aanmelden Het grote vierkant heeft geen hoeken De grote klank maakt slechts een klein geluid Het grote beeld heeft geen vorm - Lao zi Landschap wordt in Europa beschouwd als een (landelijke) omgeving zoals de mens die waarneemt. Het is een bij uitstek Europees begrip (land-scape, land-schaft, pays-age) dat berust op een aantal impliciete filosofische veronderstellingen, zoals de scheiding van subject en object, en deel (landschap) en geheel (land).…

Van woede tot liefde Programma Aanmelden De toekomst van ons klimaat boezemt velen angst in. Miljoenen mensen gingen kwaad de straat op na de dood van George Floyd. En wie met het vliegtuig reist is vliegschaamte wellicht niet vreemd. Emoties spelen een grote rol in onze morele en politieke beslissingen, maar is dat altijd goed? Om te weten wat de rol van emoties in onze leefwereld precies is, bekijken we in deze cursus eerst wat…

De band tussen mensen en andere dieren Programma Aanmelden Luister naar de ISVW podcast met Maarten Reesink De muis in je huis en de hond op schoot. De koe in de wei en het kalfsvlees op je bord. De leeuwenkoning in het theater en het kattenfilmpje in je mail. Het roodborstje in de tuin en de kanarie in de kooi. Het Lam Gods en de lamsbout. Dieren zijn overal: in onze samenleving, in onze culturen…

‘De mens is datgene wat hij van zichzelf maakt’ - Sartre Programma Aanmelden Is het leven een project? Volgens Jean-Paul Sartre zijn we vrij ons leven richting te geven. Maar niet iedereen is zo optimistisch als Sartre. Is het leven wel zo maakbaar? In hoeverre hebben we ons geluk in eigen hand? Behalve Sartre komen ook Schopenhauer, Nietzsche, Foucault, Irigaray en Bataille aan bod, en bespreken we inzichten uit het boeddhisme en taoïsme. Aan de…

Programma Aanmelden Luister naar de ISVW podcast met Jabik Veenbaas In deze zomerweek lezen we gezamenlijk kernteksten uit het oeuvre van de grote denker Immanuel Kant. Centraal staan de vier grote filosofische vragen die hij stelde – ‘Wat kan ik weten?’ ‘Wat moet ik doen?’ ‘Waarop mag ik hopen?’ en ‘Wat is de mens?’. We gaan uitgebreid in op Kants betekenis als Verlichtings- en emancipatiefilosoof en uiteraard op de relevantie van zijn denken voor vandaag…

Je eigen ervaring tot op het bot onderzoeken Programma Aanmelden Als we Plato mogen geloven bestookte Socrates op de Griekse Agora de Atheners te pas en te onpas met vragen, totdat zij in hun eigen woorden verstrikt raakten. 2500 jaar na dato is het socratisch gesprek nog steeds een geijkte methode om je eigen ervaring tot op het bot te onderzoeken en scherpe filosofie te bedrijven. Met Sandra Aerts en Ine te Rietstap. Werkvormen en…

‘Alleen wat zichzelf niet kan vernieuwen is achterhaald’ Programma Aanmelden ‘Evergreens’ heten niet voor niks zo. Ze blijven groen, dat wil zeggen: sappig en smakelijk – althans voor wie ze goed weet te proeven. In deze cursusweek laat Denker des Vaderlands Paul van Tongeren zien wat de actualiteit is van klassieke teksten van Plato, Aristoteles, Seneca, Augustinus en Thomas van Aquino. Teksten over waarheid en mening, politiek en de wil, vriendschap en geduld. Teksten die…

Op zoek naar je persoonlijke identiteit Programma Aanmelden Ieder van ons heeft een eigen, unieke persoonlijke identiteit, waar we elkaar als vanzelfsprekend op aanspreken. Toch is dit idee van een ‘zelf’ verrassend lastig filosofisch te onderbouwen. Je lichaam verandert immers in de loop van je leven, en ook je karakter blijft niet stabiel. Wat maakt jou dan tot wie je gisteren was en morgen zult zijn? Draag je verantwoordelijkheid voor wat je ‘zelf’ hebt gedaan…

Wat knaagt daar aan mijn geweten? Programma Aanmelden Lees het interview met Jannah Loontjens op brainwash.nl Veel mensen hebben last van schuldgevoelens. Wat is dat eigenlijk voor gevoel? Hebben we er iets aan, of plaagt het geweten ons vooral? Jannah Loontjens neemt je in deze cursus mee op een zoektocht naar de rol en betekenis van schuldgevoelens in de geschiedenis van de filosofie. Door close reading van teksten uit de literatuur en de filosofie wordt…

wijsgerige visies op spirituele zelfzorg en de traditionele Chinese geneeskunde Programma Aanmelden Volgens het daoïsme bezitten we behalve een fysiek lichaam ook een innerlijk, energetisch lichaam, dat fungeert als sensorium van de ruimte, en als graadmeter van onze levensenergie. Als we ons lichaam niet van binnenuit kunnen voelen, zijn we niet alert op het onnodig weglekken van levensenergie als gevolg van overmatig piekeren en turbulente emoties, en merken we de speel- en ademruimte in het…

Leer leven met de handrem eraf Programma Aanmelden 'Overtuigingen zijn gevangenissen' stelde de filosoof Friedrich Nietzsche. Als dat zo is, hoe kun je jezelf daar dan van bevrijden, en ontdekken wat je écht inspireert? Deze summerschool staat in het teken van twee kernvragen die al vanaf de oudheid centraal staan in de praktische filosofie: 'Welke overtuigingen belemmeren mijn vrijheid?' en 'Wat inspireert mij, waarvan word ik echt gelukkig?'. Om een antwoord te vinden op deze…

‘Het leven van een mens is wat zijn gedachten ervan maken’ – Marcus Aurelius Programma Aanmelden Hoe geef ik betekenis aan mijn leven? Wat ben ik verplicht aan mezelf en aan anderen? Wat is mijn plek in het grotere geheel? Wat ligt binnen mijn controle en wat niet? Wat is wijsheid? Hoe breng ik mijn emoties tot bedaren? Dit zijn universele vragen. Het stoïcisme is een filosofie die handreikingen geeft voor de antwoorden. Tijdens de…

Westerse en oosterse mystiek over de ontdekking van je zelf Programma Aanmelden ‘Om de wereld in een zandkorrel te zien en de hemel in een wilde bloem / moet je de oneindigheid in je handpalm houden en de eeuwigheid in een uur.’ Deze dichtregels van William Blake tonen zijn grote verwondering over de mogelijkheden van het menselijk bewustzijn. Door de eeuwen heen hebben mystieke filosofen en kunstenaars uit oost en west nagedacht over het wonder…

Het ecologisch denken van Donna Haraway Programma Aanmelden In deze summerschool maken we kennis met een van de meest oorspronkelijke denkers van onze tijd, Donna Haraway. In Nederland is zij vooral bekend geworden door haar essay Een cyborg manifest (1994, ISVW, 2022), waarin zij de mens omschreef als een hybride van machine en organisme. Gedurende het vijfdaagse seminar volgen we echter vooral haar baanbrekend en grensverleggend werk in de 21ste eeuw – het tijdperk waarin…

Programma Aanmelden Dankzij Kick Out Zwarte Piet en Black Lives Matter heeft de antiracisme beweging de laatste jaren sterk aan invloed gewonnen. Startpunt van deze cursus is het publieke debat over zaken als alledaags racisme, het Nederlandse aandeel in slavenhandel en slavernij, en hoe we als samenleving deze geschiedenis verwerken. We gaan na hoe filosofen in verschillende tijden en denktradities aankeken tegen slavernij. Hoe verhouden die denkbeelden zich met de tijd en plaats waarin ze…

Het voeden van het leven: yangsheng Programma Aanmelden Zelfhulpboeken als Patronen doorbreken en The Subtle Art of Not Giving a F*ck zijn niet aan te slepen. Ze beloven efficiënte zingeving in een tijd waarin alles te koop is. ‘Het leven voeden’ – yangsheng – was ook in het klassieke China een zeer relevant thema. Dit bleef echter niet beperkt tot het versterken van het fysieke lichaam of hoe je het best met emoties kon omgaan.…