Volgens Nietzsche moeten we de waarheid bevrijden van alle morele ballast. We houden niet van de leugen omdat de gevolgen te zwaar zijn, maar de waarheid heiligt vervolgens allerlei manipulatieve middelen.

Een kennismaking met Jacques Derrida Aanmelden Teksten lezend van Plato, Dionysius, Meister Eckhart en Heidegger onderscheidt Derrida drie paradigma’s van apofatisch spreken: Grieks, christelijk en ‘zijns-historisch’ . We bespreken in hoeverre het mogelijk is te spreken of te zwijgen over ‘het Goede’, ‘God’ en ‘het Zijn’. Studiebelasting Deze cursus bevat 9 contacturen. Daarnaast neemt het lezen van eventuele lesmaterialen circa 4 uur in beslag. Data Zaterdag 24 april 2021 10.30 uur tot zondag 25 april 2021 12.30 uur met afsluitende lunch.…

‘De waarheid is een land zonder wegen’ – Jiddu Krishnamurti Aanmelden Een deprimerend zwart gat of toegang tot nieuwe werelden? De zenboeddhistische denkers en dichters Dōgen en Bashō raden ons aan niet over de dood te piekeren, maar de vergankelijkheid als dimensie van het leven te accepteren. De dood bestaat niet, verzekeren Montaigne en Bataille ons. Alleen leven bestaat. Gedenk te leven. Studiebelasting Deze cursus bevat 9 contacturen. Daarnaast neemt het lezen van eventuele lesmaterialen circa 4 uur in beslag. Data…

Levenskunsten spelen in op de behoefte het leven zin te geven. In deze cursus worden aan de hand van gerelateerde levensvragen 10 levenskunsten besproken en geoefend.

Aanmelden De natuur biedt mensen een leefbare habitat. Maar hoe lang nog? Het vooruitzicht dat de mens haar eigen leefomgeving om zeep helpt stelt de vraag naar de relatie tussen de mens en de natuur op scherp. We leven in het antropoceen, het geologische tijdperk waarin de mens de belangrijkste factor is in klimatologische veranderingen. Maar betekent dat nu dat we met onze technologie de natuur kunnen bedwingen, en zo klimaatrampen kunnen voorkomen? Of is het hoog tijd dat we…

Moraalfilosofen zijn tevergeefs op zoek naar een formule waarmee je in alle situaties moreel juist kunt handelen, verzucht Iris Murdoch. Volgens haar bestaat zo'n formule niet. Om het goede in die situaties te zien heb je beelden nodig - kunst - en liefdevolle aandacht

Leven met je volledig hart Programma Aanmelden Eerst kennismaken met Dogen? Luister naar de ISVW podcast Gesprek over het met je hele hart volgen van de Weg. Dat is de titel van een essay van de dertiende-eeuwse Eihei Dōgen, de grootste zenmeester die Japan heeft voortgebracht. In zijn werken probeert hij voortdurend het hart van zijn leerlingen te openen voor de ongehoorde rijkdom van de wereld om ons heen. Tijdens deze masterclass verdiep je je via close-reading in Dōgens levensfilosofie.…

Esthetica en kunstfilosofie Programma Aanmelden Wat is de rol van een kunstwerk? Volgens Plato is het slechts een kunstmatige nabootsing van de werkelijkheid, maar volgens Nietzsche schept het juist een nieuwe werkelijkheid. En wanneer kun je zeggen dat iets mooi is? We kijken door de ogen van Plato, Aristoteles, Kant, Nietzsche, Heidegger en Deleuze. Studiebelasting Deze cursus bevat 9 contacturen. Daarnaast neemt het lezen van eventuele lesmaterialen circa 4 uur in beslag. Data Zaterdag 1 mei 2021 10.30 uur tot zondag…

Humeurmanagement volgens René Gude Deze bijeenkomst is verplaatst van februari 2021 naar mei 2021. Programma Aanmelden ‘De optimist stemt in met de wereld, inclusief alle ellende’, zei filosoof René Gude (1957-2015). De Denker des Vaderlands en directeur van de ISVW stond bekend om zijn optimistische levenshouding. Toch had hij geen naïef geloof in het goede; hij kon als geen ander beamen dat het leven geen feest is. Om dit te benadrukken muntte hij de term ‘depressionisme’. Gude zag optimisme en…

Een driedaagse lees- en wandelcursus Programma Aanmelden Het werk van Friedrich Nietzsche is heerlijk om te lezen. Zo ook De vrolijke wetenschap. Het is geen doorlopend betoog, maar een aaneenschakeling van losse opmerkingen, aforismen en liederen. Een grabbelton kortom van ingevingen en inzichten. Nietzsche heeft ze grotendeels wandelend bedacht Misschien kun je ze het beste begrijpen door ze, na eerste lezing , ‘te herkauwen als een koe’, zoals Nietzsche ons aanraadt. Nietzsche zelf zou ons ongetwijfeld een boswandeling aanraden om…

5 mei is bevrijdingsdag én de verjaardag van filosoof Karl Marx. Een mooie dag oom stil te staan bij de vraag wat vrijheid voor Marx betekent.

Een kennismaking met Jacques Derrida Aanmelden De gedichten van Paul Celan aandachtig lezend vraagt Derrida zich af: ‘Hoe vluchtig is een datum? Hoe eenmalig is een gebeurtenis, hoe uniek is een naam, een uitspraak of een wachtwoord?’. We laten zien wat het verschil is tussen hermeneutiek en deconstructie-denken. Studiebelasting Deze cursus bevat 9 contacturen. Daarnaast neemt het lezen van eventuele lesmaterialen circa 4 uur in beslag. Data Zaterdag 8 mei 2021 10.30 uur tot zondag 9 mei 2021 12.30 uur met…

Socrates in de moderne filosofie Aanmelden Programma Eerst meer horen? Luister naar de ISVW podcast Elke grote filosoof – van Hegel en Kierkegaard tot Nietzsche en Derrida – heeft zijn eigen ‘Socrates’. Geloof het of niet: elk van die ‘Socratessen’ is geloofwaardig. Hoe dat kan? Socrates vormt het grote raadsel van de westerse filosofie. In deze cursus richt Rico Sneller zich op enkele van de meest markante benaderingen van Socrates. En passant komen, door het prisma van ‘Socrates’, belangrijke momenten…

In het gedicht 'De polen' speelt Paul Celan met tegenstellingen. Zijn denken heeft hij ontleend aan de middeleeuwse mysticus Meister Eckhart.

Het verhaal van de dienstmaagd Aanmelden In Gilead worden vrouwen gedwongen kinderen te produceren voor commandanten in de theocratische hiërarchie. Hoofdpersoon Offred is zo’n dienstmaagd. Ze vertelt haar verhaal over een leven in een totalitair patriarchaat. Deze dystopische roman stelt allerlei filosofische vragen. We bespreken er twee: hoe herkennen we tekenen van een totalitair regime volgens Hannah Arendt? En waarom is het lichaam vaak de spil van machtspolitiek? Studiebelasting Deze cursus bevat 9 contacturen. We verwachten dat je het boek…

Sociale en politieke filosofie Programma Aanmelden Hoe ziet een rechtvaardige samenleving eruit? Wanneer is macht legitiem? En hoe verhouden burgers zich tot elkaar? Volgens Plato dient een rechtvaardige staat bestuurd te worden door een filosoof-koning. Aristoteles ziet een grotere rol voor burgerschapsdeugden. Volgens Hobbes, Spinoza en Rousseau berust de staat op een maatschappelijk verdrag. Na de Franse Revolutie groeit de kritische filosofie, zoals die van Marx, Mill, Arendt, Habermas, Mouffe, Nussbaum en Raworth. Studiebelasting Deze cursus bevat 9 contacturen. Daarnaast…

In de ideale samenleving is slavernij verboden, bestaat seksuele vrijheid en vrijheid van meningsuiting, en krijgt iedereen passend onderwijs. De democratische republiek heeft tot taak de 'evengelijkheid' tussen haar burgers te bevorderen. Dit schrijft Franciscus van den Enden in zijn essay Vrije politieke stellingen uit 1650. Hoe revolutionair was dat in die tijd?

‘In de moderne bio-politiek is de soeverein degene die beslist over de waarde of waardeloosheid van het leven als zodanig’ Deze bijeenkomst is verplaatst van februari 2021 naar mei 2021. Aanmelden Filosoof Giorgio Agamben (1942-) is een van de belangrijkste denkers in de hedendaagse filosofie. In zijn onderzoek naar de kunst, de taal, het sacrale, de politiek en meer, staat steeds de ethische vraag naar het (goede) leven centraal. Zijn provocerende analyse van de westerse politiek, Homo sacer, lokte meteen…

‘In de moderne bio-politiek is de soeverein degene die beslist over de waarde of waardeloosheid van het leven als zodanig’ De startdatum van deze reeks is verplaatst van februari 2021 naar mei 2021. Aanmelden voor de volledige masterclass Filosoof Giorgio Agamben (1942-) is een van de belangrijkste denkers in de hedendaagse filosofie. In zijn onderzoek naar de kunst, de taal, het sacrale, de politiek en meer, staat steeds de ethische vraag naar het (goede) leven centraal. Zijn provocerende analyse van…

Is je bewustzijn een functie van je brein, en dus ook volledig gebonden aan dezelfde natuurwetten die gelden voor alle materie? Welnee, zegt Jean-Paul Sartre, je bewustzijn is volledig vrij. Die vrijheid kan beangstigend zijn, maar ook echt bevrijdend.

Van filosofische antropologie naar neurofilosofie Programma Aanmelden Wie is de mens? Al vanaf het begin van de westerse filosofie hebben filosofen geworsteld met ‘het zelf’. Is het zelf een geest, een bewustzijn, een ‘ego’, een individu? Of een lichaam, of slechts een deel daarvan zoals de hersenen? Of toch een onderdeel van een gemeenschap, een sociaal construct, een illusie of een filosofisch postulaat? Plato, Aristoteles, Descartes, Nietzsche, Damasio, Heidegger, Foucault, Irigaray en Braidotti hebben daar allerlei ideeën over. Studiebelasting Deze…

Jürgen Habermas en Chantal Mouffe zijn twee van de belangrijkste hedendaagse Europese denkers. Ze zijn het ook nog eens grondig met elkaar oneens. Habermas streeft naar consensus, Mouffe naar een eerlijk conflict. Toch delen ze iets: ze zijn met hart en ziel toegewijd aan de democratie.

Een kennismaking met Jacques Derrida Aanmelden Met het gedachtegoed van Emmanuel Levinas als bron van inspiratie maakt Derrida een onderscheid tussen de Wet en de wetten van gastvrijheid en vat hij ethiek op als gastvrijheid. We lezen zijn betoog voor een vluchtelingenbeleid gebaseerd op radicale gastvrijheid en vragen ons af wat een politiek van vluchtsteden inhoudt. Studiebelasting Deze cursus bevat 9 contacturen. Daarnaast neemt het lezen van eventuele lesmaterialen circa 4 uur in beslag. Data Zaterdag 5 juni 2021 10.30 uur…

‘De waarheid is een land zonder wegen’ – Jiddu Krishnamurti Deze bijeenkomst is verplaatst van april 2021 naar juni 2021. Aanmelden Het leven van Jiddu Krishnamurti bewijst dat contemplatieve filosofie en maatschappelijk engagement elkaar geenszins uitsluiten. Onvermoeibaar probeerde deze wijsheidsleraar het menselijk bewustzijn te transformeren. De mens bestaat voor zover hij handelt, zegt Sartre. Je bent wat je doet. Studiebelasting Deze cursus bevat 9 contacturen. Daarnaast neemt het lezen van eventuele lesmaterialen circa 4 uur in beslag. Data Zaterdag 5 juni…

Leven met je volledig hart Programma Aanmelden Eerst kennismaken met Dogen? Luister naar de ISVW podcast Gesprek over het met je hele hart volgen van de Weg. Dat is de titel van een essay van de dertiende-eeuwse Eihei Dōgen, de grootste zenmeester die Japan heeft voortgebracht. In zijn werken probeert hij voortdurend het hart van zijn leerlingen te openen voor de ongehoorde rijkdom van de wereld om ons heen. Tijdens deze masterclass verdiep je je via close-reading in Dōgens levensfilosofie.…

Het goede en het schone geven het leven zin, maar staan al te vaak op gespannen voet met elkaar. Bij de filosoof Ludwig Wittgenstein zijn 'ethiek en esthethiek een', bij schrijver Thomas Mann vormen de twee 'de ware tegenstelling'.

Trots en vooroordeel Aanmelden Velen hebben Jane Austens Pride and Prejudice ooit gelezen of een filmbewerking gezien. Maar zien we ook Austens geraffineerde economische inzichten, die een erfenis zijn van denkers als Mary Wollstonecraft en Adam Smith? Onder het liefdesverhaal gaat een keiharde economische realiteit schuil - en een felle kritiek. Dit meesterwerk gaat niet alleen over liefde, maar ook over economie, ironie en subversie! Studiebelasting Deze cursus bevat 9 contacturen. We verwachten dat je het boek Trots en vooroordeel…

‘De waarheid is een land zonder wegen’ – Jiddu Krishnamurti Deze bijeenkomst is verplaatst van 5-6 juni 2021 naar 12-13 juni 2021. Aanmelden Herfstblad dat valt / laat de binnenkant zien / laat de buitenkant zien Dit gedicht van zendichter Ryōkan toont zijn esthetisch denken: kijk aandachtig naar de wereld en wordt er één mee. Maak van je leven een kunstwerk, betoogt Proust. Alleen dan ontkom je aan de nietsontziende ontluistering van alle dingen. Studiebelasting Deze cursus bevat 9 contacturen.…

‘In de moderne bio-politiek is de soeverein degene die beslist over de waarde of waardeloosheid van het leven als zodanig’ Deze bijeenkomst is verplaatst van maart 2021 naar juni 2021. Aanmelden Filosoof Giorgio Agamben (1942-) is een van de belangrijkste denkers in de hedendaagse filosofie. In zijn onderzoek naar de kunst, de taal, het sacrale, de politiek en meer, staat steeds de ethische vraag naar het (goede) leven centraal. Zijn provocerende analyse van de westerse politiek, Homo sacer, lokte meteen…

Het bewustzijn is een raadselachtig iets. Wat is het precies en wanneer is het ontstaan? In Metazoa verkent de filosoof Peter Godfrey-Smith het bewustzijn van complexe, intelligente dieren zoals de octopus, maa rook dat van insecten en garnalen. Zij hebben volgens Godfrey-Smith net zo goed een bewustzijn en een perspectief op de wereld.

Het gouden paviljoen Aanmelden Yukio Mishima schreef Het gouden paviljoen op basis van historische feiten: in 1950 werd het Gouden Paviljoen in Kioto in brand gestoken door een gefrustreerde priester. Waarom deed hij dat? Tijdens dit weekend bespreken we het aloude spanningsveld tussen de enkeling en het collectief in de Japanse maatschappij. Daarnaast bekijken we hoe Mishima’s werk past in een nieuwe overdenking van het boeddhisme. Studiebelasting Deze cursus bevat 9 contacturen. We verwachten dat je het boek Het gouden…

Een kennismaking met Jacques Derrida Aanmelden In boeken als Politiques de l’amitié en Voyous, en ook in gesprek met Jürgen Habermas, behandelt Derrida het vriend-vijandonderscheid, rept hij over auto-immuniteit en ‘democratie als komende’ en roept hij op tot vergeving, verdraagzaamheid en rechtvaardigheid in een tijd van terreur. Studiebelasting Deze cursus bevat 9 contacturen. Daarnaast neemt het lezen van eventuele lesmaterialen circa 4 uur in beslag. Data Zaterdag 26 juni 2021 10.30 uur tot zondag 27 juni 2021 12.30 uur met afsluitende…

Tot Dostojevskis grootste creaties behoort Vorst Mysjkin, de idioot. In hem geeft Dostojevski de mooiste mens gestalte. Maar waarom lopen Mysjkins pogingen een paradijs op aarde te scheppen toch in het honderd?