De ISVW is een stichting met als doelstelling het bevorderen van filosofie in de samenleving. Sinds haar oprichting in 1916 wil de ISVW bijdragen aan de kwaliteit van het persoonlijk en maatschappelijk leven en ziet zichzelf als een centrum ter verdieping van levens- en wereldbeschouwing. De ISVW maakt haar doelstelling waar door filosofiecursussen en -opleidingen te organiseren en filosofische boeken te publiceren onder de vlag van ISVW Uitgevers. Daarnaast produceert de ISVW een podcast, een digitaal tijdschrift, online lezingen en werkt zij samen met anderen om filosofische evenementen te realiseren en publieksfilosofie te stimuleren.
De doelstelling, die in honderd jaar nauwelijks is gewijzigd, luidt:
‘De stichting heeft ten doel het (nagenoeg) uitsluitend zonder winstoogmerk beoefenen van filosofie en daardoor bijdragen aan de kwaliteit van het persoonlijk en maatschappelijk leven en het verdiepen van levens- en wereldbeschouwing, en voorts al het geen daar rechtstreeks of zijdeling mee verband houdt, of daartoe bevorderlijk is of kan zijn, alles in de ruimste zin van het woord en in het algemeen belang.’
Wat onder filosofie wordt verstaan, wordt in de statuten niet toegelicht. We kunnen filosofie voor de vuist weg aldus echter omschrijven:
Onder filosofie verstaan we het methodisch en stapsgewijs nadenken over willekeurige onderwerpen, waarbij de stappen in het denkproces zelf steeds onderwerp van gesprek zijn. Filosoferen leidt tot heldere onderscheidingen, beter begrip, een kritische en vragende houding en zo hopelijk tot zelfkennis en een beter onderling begrip. Filosoferen kan een levenshouding worden, iets wat de ISVW nadrukkelijk voorstaat. Deze levenshouding wordt gedragen door enige kennis van de filosofische traditie, aangeleerde filosofische vaardigheden en basale kennis van de wetenschappen, want zonder feitenkennis is het denken leeg.
Omdat filosofie overal over kan gaan, zijn er geen onderwerpen bij voorbaat uitgesloten. Of zoals Reiman, de eerste mecenas en medeoprichter van de ISVW het zei, de ISVW doet ‘niets niet’. Alle meningen en onderwerpen zijn welkom, mits men maar bereid is om ze op de pijnbank van de kritiek te leggen. Vooroordelen zijn van harte welkom – we hebben ze allemaal – mits men bereid is ze om te vormen tot meer doordachte oordelen. Uiteraard wordt bij de keuze van de onderwerpen gekeken naar maatschappelijke of persoonlijke relevantie. De toepassing van filosofie op verschillende praktijken staat bij de ISVW centraal. De filosofische kennis die in de universiteiten wordt geproduceerd, wordt bij de ISVW productief gemaakt en in de praktijk getoetst. De academie en de ISVW zijn dan ook nauw met elkaar verbonden.
Omdat het denkproces centraal staat bij de ISVW, bieden we bepaalde activiteiten bewust niet aan, namelijk die waarbij het kritische denken los wordt gelaten en waar de bezoeker wordt uitgenodigd om zich klakkeloos over te geven aan een specifiek gedachtegoed.
Bij het uitdragen van haar doelstelling wordt de ISVW financieel en anderszins ondersteund door de Vereniging Vrienden van de ISVW. Ook deze organisatie is in 1916 opgericht. In 2016 had de vereniging bijna duizend leden. Het is daarmee een van de grootste filosofische verenigingen in Nederland. De ISVW verleent deze vereniging administratieve ondersteuning, helpt de vereniging met het organiseren van filosofische cafés en onderhoudt uiteraard nauwe banden met het Vriendenbestuur.
De ISVW heeft geen winstoogmerk en ontvangt geen structurele subsidies. Om de ideële doelstelling waar te kunnen maken, fungeert de locatie van de ISVW tevens als conferentiehotel, onder de merknaam Landgoed ISVW. Op Landgoed ISVW vinden tevens de filosofiecursussen plaats.
De ISVW speelt een belangrijke rol in het filosofische landschap. De school is een van de drijvende krachten achter de Stichting Maand van de Filosofie en het Vlaams-Nederlands Forum voor Filosofie. Ook zijn er banden met de Algemene Nederlandse Vereniging voor Wijsbegeerte en de VFVO, de vereniging van filosofiedocenten in Nederland. Daarnaast zijn er banden met het Centrum voor Kinderfilosofie, verschillende universiteiten en organisaties als Human, Trouw en Filosofie Magazine. Mede door haar inspanningen om het filosofieboek zichtbaar te maken via iFilosofie zijn er nauwe banden met filosofie-uitgeverijen. Ook zijn er nauwe banden met andere aanbieders van filosofische activiteiten.
Met enige regelmaat begeleidt de ISVW bedrijven en overheden bij integriteitskwesties en bij filosofische puzzels. Centraal hierbij staan de begripsverheldering, moreel beraad en het socratische gesprek. Zo helpt de ISVW meerdere scholengroepen bij het initiëren van bildungsprojecten en verzorgt de ISVW trajecten waarmee nieuwkomers in gemeenten via zogenaamde agoragesprekken systematisch kennis maken met de samenleving.
Wat de ISVW wil behouden:
- De ISVW vervult een centrale positie in filosofisch Nederland, door middel van een hoogwaardig netwerk aan samenwerkingspartners en doelgroepen. De ISVW vervult tevens een brugfunctie tussen academische filosofie en publieksfilosofie.
- De kernactiviteiten van de ISVW zijn (meerdaagse) filosofische cursussen en filosofische boeken. De ISVW is onderscheidend in de mate van verdieping, reflectie en ontmoeting die je niet kunt bereiken in een kort debat, artikel of lezing. Boeken en meerdaagse bijeenkomsten faciliteren bij uitstek deze verdieping.
- De cursussen en boeken van de ISVW hebben een hoge kwaliteit en voldoen aan duidelijk geformuleerde criteria, zoals urgentie, filosofische diepgang, kritische bevraging, toegankelijkheid en didactische of stilistische kwaliteit.
- De ISVW heeft een unieke sfeer waar filosofieliefhebbers zich thuis voelen. De continuïteit met haar historische en ideële achtergrond maakt dat iedereen die aan de ISVW verbonden is zich onderdeel voelt van een groter geheel.
- De ISVW onderscheidt zich door de uitmuntende kwaliteit van de horeca en de prachtige bosrijke locatie, die filosofie mogelijk maken in een retraite-achtige sfeer. Deze sfeer en locatie zorgen ervoor dat men de ruimte en tijd ervaart voor reflectie en ontmoeting.
- Het ideële karakter van de ISVW maakt dat de ISVW erkent wat op filosofische of maatschappelijke gronden niet gemist kan worden, en daar iets mee doet.
- Het aanbod aan filosofische activiteiten van de ISVW is rijk en divers. Dat betekent ook dat de ISVW de grenzen van de bestaande canon oprekt. Al sinds het begin worden vrouwelijke filosofen en niet-westerse tradities bij de ISVW goed vertegenwoordigd, waar dat niet vanzelfsprekend is in het bestaande filosofische landschap. ISVW vervult hierin een voortrekkersrol.
- Het conferentiehotel Landgoed ISVW staat ten dienste van de filosofie, beslissingen worden met dat op het oog genomen.
Wat de ISVW wil versterken:
- Zichtbaarheid vergroten. De ISVW kan nog beter zichtbaar zijn. Zowel interne zichtbaarheid bij bezoekers van het conferentiehotel, als externe zichtbaarheid, vooral die van de ideële identiteit, het verhaal en het filosofisch aanbod van de ISVW. De ISVW streeft ernaar haar communicatie in dezen te versterken.
- Doelgroepen verbreden. De ISVW bedient een aantal filosofie-geïnteresseerde doelgroepen uitstekend, maar constateert een duidelijke behoefte aan filosofie bij een doelgroep van professionals (werkende mensen op zoek naar verdieping, veelal in relatie tot hun loopbaan), die we beter zouden kunnen bedienen. Daarnaast vereist het toegankelijkheidsideaal van de ISVW dat ons aanbod aantrekkelijk is voor een brede en diverse doelgroep. Door de zichtbaarheid te vergroten willen we meer doelgroepen bereiken. Daarbij richten we ons specifiek op doelgroepen die aansluiten bij het karakter van de ISVW.
- De filosofische activiteiten van de ISVW zijn maatschappelijk relevant en urgent. Deze kwaliteit versterken blijft onze ambitie. Denk daarbij aan de bijdrage van de ISVW aan de impact van filosofie in de samenleving, de rol van de ISVW als brug tussen filosofische vragen in de publieke sfeer en academische filosofie, en indirect activisme door urgente thema’s te programmeren en een podium te bieden aan geëngageerde filosofische standpunten.
- De rol van de ISVW als spin in het web in het filosofielandschap versterken is een blijvende ambitie. De ISVW blijft werken aan haar netwerk van adequate samenwerkingspartners, waaronder universitaire afdelingen wijsbegeerte en maatschappelijke organisaties die een duidelijke toegevoegde waarde hebben in het licht van de ideële doelstelling van de ISVW.