Voor filosofie moet je ruimte maken

Dit artikel is verschenen in iFilosofie #69. Klik hier voor de volledige editie. Het is april, de narcissen bloeien, de schaapjes lammeren en ook de filosofen komen uit hun stoffige zolders tevoorschijn. In de Maand van de Filosofie toont iedereen die iets filosofisch te bieden heeft zich immers in vol ornaat aan het publiek. Dit jaar is het thema ‘Weerloos en waardevol’, maar het had ook ‘ruimte’ kunnen zijn, want zowel de kersverse Denker…

Column René ten Bos | Didi-Huberman

Wat maakte de Italiaanse regisseur Pasolini een optimist?

Vertogen over knechting en kerstening

Met Césaire en Federici doorgronden we de geschiedenis van maatschappelijke achterstelling.

Filosofische waarzeggerij

Ontkennen dat Engeland bestaat gaat weinig problemen opleveren, maar het ontkennen van bijvoorbeeld genocide wel. Wat zit daarachter?

Pornografie voor de kunstconnaisseurs

Kan kunst pornografie zijn, en vice versa?

Een medicijn tegen het hedendaagse ongenoegen

De mens is niet slechts op zoek naar rijkdom en succes, maar verlangt naar meer. Waar zoekt het individu naar in onze tijd?

Een grote Rilke-vondst

Rilke-liefhebbers opgelet: in 2025 komt er een grootse tentoonstelling aan in Marbach. We komen eraan!

Voorpublicatie | Filosoferen in ‘De Avonden’

Het is bijna kerst: hoog tijd om ‘De Avonden’ te lezen!

Onderbelichte Arendt in de schijnwerpers

Achter de filosofie van Hannah Arendt schuilt een onderbelicht persoon. Wie was Arendt?

Een korte onderdompeling in de bestudering van fenomenen

Wat zegt de fenomenologie over het lichaam?

Voetbalgelul, maar dan anders

Kun je filosoferen over het voetbal? Jazeker! René ten Bos en Peter Henk Steenhuis laten precies zien hoe je dat doet.

Een eeuw T.S. Eliot

Je onderdompelen in de machtige taal van Eliot is een van de overweldigendste literaire ervaringen.

Het leven van Nate Shaw

Ik geloof dat al het zweet en tranen van de arme generatie op aarde zal verdwijnen. Maar niemand zal het vóór ze doen, ze moeten het zelf doen.

De schoonheid van het kwaad

Het zou zomaar kunnen zijn dat het lijden van de individuele mens niet het exclusieve centrum is van het morele universum.

De ontmoeting, een verwelkoming van het onvoorziene

We moeten niet willen versmelten maar nieuwsgierig blijven naar de ander.

Column René ten Bos | Stegenga

Hoe gezond is iemand die, tegen alle evidentie in, doodleuk beweert dat hij niet ziek is?

De verblindende vooruitgangsmythe

Is er sprake van woekergroei, dan is het organisme ten dode opgeschreven.

Kroniek van een mislukking

Het is geoorloofd om te vechten voor je principes, maar wat is die strijd waard als in dat gevecht dezelfde principes worden geschonden?

Seksuele voorlichting voor gevorderden

Geen “incel” of feminist ontkomt aan de vlijmscherpe pen van Srinivasan.

Meer genoegen met minder

Ik wil deze mensen meenemen naar een andere manier van kijken.

Column René ten Bos | Duns Scotus

De metafysica van Aristoteles heeft de platonische voorkeur voor het algemene en het abstracte nog steeds niet overwonnen.

De filosoof, de hond en de bruiloft

In een maatschappij waarin mensen kampen met burn-outs, stress en andere mentale klachten kan het cynisme een ander perspectief bieden.

Werelden die opengaan

Naast denken en willen was oordelen volgens #Arendt een van de meest fundamentele activiteiten van de menselijke geest.

Is de tijd moreel kwetsbaar?

Materie, of het nu een computer of onze fysieke hersenen betreft, valt altijd met zichzelf samen.

Humanisme en ecofeminisme

Zorg omvat drie essentiële dimensies: het concrete werk van levensonderhoud, het affectieve engagement en de politieke betrokkenheid.

Wittgensteins Tractatus logico-philosophicus

Filosofische problemen kwamen volgens Wittgenstein voort uit een verkeerd begrip van de logica van taal.

Levenskunst voor cultuursnuivers

Lispector was ook een kosmopolitische socialite, die door haar schoonheid en intelligentie heel wat harten heeft gebroken.

Woeste rovers en antieke filosofen

Ik zou er ook moeite mee hebben wanneer er twee kinderen op mijn stoep zouden staan die vertelden dat ze uit de toekomst kwamen.

Radicaal anders, voor de wereld van morgen

Bij vraagstukken rondom het klimaat en de planeet “is eerbied onontbeerlijk”.

De dierenrechtenpionier ziet geen kloof tussen mens en dier

Salt ziet in dat dieren – net als mensen – individualiteit, karakter en rede hebben. #dierendag

Pompen of verzuipen

Dit artikel is verschenen in iFilosofie #64. Klik hier voor de volledige editie. Onno Zijlstra promoveerde in 1982 op een proefschrift over het denken van José Ortega y Gasset. Lange tijd viel deze Spaanse filosoof bij Zijlstra wat in de luwte totdat de COVID-crisis ook voor hem veel activiteit tot stilstand bracht. Hoog tijd om Ortega y Gassets visie nog eens kritisch tegen het licht te houden, wat resulteerde in het boek Het leven als…

Het verlangen van de practicus

Voor de practicus geldt een variatie op de eed van Hippocrates: niet “allereerst, doe geen kwaad”, maar “allereerst, stel niet gerust”.

Zwijgen is geen goud

De piramidale top-downstructuur van de dictatuur werkt op basis van angst die tot in de haarvaten van lijf en hoofd doordringt.

Column René ten Bos | Alcmaeon

Griekse dichters deden een beroep op de muzen omdat ze goed wisten dat ze als mensen niets wisten.

Overleven op Dynamite Hill

Welke kansen krijgt iemand die voor nog geen dubbeltje geboren wordt? #AngelaDavis schrijft daarover vanuit eigen ervaring.

Voor de rechtsstaat, tegen het liberalisme

Hirsch Ballin stelt dat een verandering van het publiekrecht en een herijking van de rechtsstaat oplossingen kunnen bieden.

Is er hoop voor de democratie?

Er is hoop voor de democratische rechtsstaat, maar dat vraagt wel wat inzet van ons als burgers.

Gezocht: enthousiasmerend liberalisme

Vrijheid is een wassen neus zolang die niet gepaard gaat met sociale structuren die vrijheid mogelijk maken.

De vrije wil moet terug in zijn hok

Dit artikel is verschenen in iFilosofie #61. Klik hier voor de volledige editie. In Waarom schurken pech hebben en helden geluk. Een nieuwe filosofie van de vrije wil betoogt filosoof en jurist Jurriën Hamer dat de vrije wil terug in zijn hok moet. De klassieke paradox van de vrije wil blijft onoplosbaar, maar de pendule is in onze maatschappij te ver naar de kant van de vrije wil gezwengeld. Tijd om het idee van een…

De verbeelding van het weer

Dit artikel is verschenen in iFilosofie #60. Klik hier voor de volledige editie. Bliksembloemen, sneeuwtroost en windadem. Onze ervaring van het weer genereert allerlei interessante beelden en associaties. In Meteorologie van het innerlijk gaat Kris Pint op zoek naar de verbinding tussen weersverschijningen en de filosofische overpeinzingen die ze oproepen. Wat levert zijn zoektocht op? Tekst: Merel Aalders Zinnelijke affecten Pint begint met het besef van de veranderlijkheid van het eigen leven, dat zich afspeelt…

Denken vrouwelijke denkers vrouwelijk?

Dit artikel is verschenen in iFilosofie #60. Klik hier voor de volledige editie. Wat hebben Plato’s dialogen, De wereld van Sofie en Meesters van de filosofie met elkaar gemeen? Net zo interessant als de inhoud van deze dialogen is de relatie tussen de betrokkenen. In De zijkant van de filosofie is de relatie als volgt: Aline D’Haese heeft Frank Meester erop gewezen dat Frank blinde vlekken heeft ten aanzien van vrouwelijke denkers. Vervolgens zijn Aline…

Complotdenken als morele misstap

Dit artikel is verschenen in iFilosofie #60. Klik hier voor de volledige editie. Op de omslag van Waarheidszoekers van Cees Zweistra staat een aanbeveling van Paul Van Tongeren: ‘Rijk, prikkelend, spannend!’. Op de binnenflap gaat Van Tongeren verder, maar vooral die eerste drie woorden zijn blijven hangen. Ik moest meteen denken aan de slogan van Ritter Sport: ‘Vierkant, makkelijk, lekker!’ Een sterke tekst, want hij klopt als een bus. Je kunt je echter afvragen of…

Oekraïense filosoof Volodymyr Yermolenko: ‘We leven in een apocalyptisch scenario’

Volodymyr Yermolenko, geïnterviewd door Michel Eltchaninoff. Gepubliceerd op 24 februari 2022 in Philosophie Magazine. Nu de Russische invasie in volle gang is, spraken wij met de in Kiev woonachtige filosoof en journalist Volodymyr Yermolenko. Hij hoort explosies rondom zijn huis, maar denkt er toch niet aan zijn land te verlaten en benadrukt de veerkracht van de Oekraïense gemeenschap. Hoe kwam u op de hoogte van de Russische invasie? Ik woon met mijn vrouw en twee…

Wie is dit dier?

“Wie is dit?” Niemand zou opkijken als je deze vraag aan oma stelt terwijl je wijst naar een oude familiefoto op haar schoorsteenmantel. Maar vraag je ook ‘wie is dit’ bij de ingelijste foto van haar hondje of het portret van de jonge orang-oetan die ze pas heeft geadopteerd? Misschien klinkt het in eerste instantie een beetje vreemd, toch gebeurt het steeds vaker dat we ook dieren als individuen zien. Dat weerspiegelt de nieuwe, ontluikende…

Naar een behoedzame levensstijl

Tekst: Henk Smeijsters De klimaatcrisis is moeilijk te tackelen omdat de moderne mens een grenzeloos consumptieve levensstijl ontwikkelde. Je kunt de klimaatcrisis daarom ook een levensstijlcrisis noemen. Aangezien we in de klimaatverandering onomkeerbare kantelpunten naderen – gesmolten poolijs en gletsjers kun je niet meer terughalen – heeft het veranderen van de levensstijl een hoge urgentie. Maar niet alleen met het oog op dergelijke kantelpunten is deze verandering urgent. 29 juli is de Earth Overshoot Day,…

Arme Mysjkin. Een filosofie van ‘De idioot’

Tekst: Florian Jacobs ‘Je bent me een rare, Lev Nikolajevitsj, een raadsel.’1 Deze woorden worden uitgesproken door Rogozjin, die we zowel de zielsverwant als de nemesis kunnen noemen van prins Mysjkin in De idioot, de roman die Fjodor Dostojevski schreef in 1867-1868. Prins Mysjkin is de hoofdpersoon in de roman; ‘De idioot’ is hoe veel personages hem noemen en hoe hij ook zichzelf vaker niet dan wel noemt. Deze bijnaam klinkt misschien wat weinig flatteus,…

Het goede problematische leven

Tekst: Florian Jacobs Van 24 juni tot 6 juli 1916 vocht de zevenentwintigjarige filosoof Ludwig Wittgenstein mee in de slag om Kolomyja, nu een stad met zo’n 70.000 inwoners in het zuidwesten van Oekraïne. Hij was al maanden nauw betrokken bij de strijd aan het Russische front, waar het Oostenrijk-Hongaarse leger sinds juni te kampen had met het zogeheten Broesilov-offensief, het grootste Russische offensief in de Eerste Wereldoorlog. Wittgenstein streed mee in de voorste linies,…

Werken aan verandering: Petra van der Kooij in gesprek met Kauthar Bouchallikht

Tekst: Petra van der Kooij Ik zit al even in Dignita Hoftuin, het cafeetje waar we hebben afgesproken, als Kauthar Bouchallikht (1994) binnenkomt. Het vegetarische en biologische café in stadscentrum Amsterdam wordt ook wel de ‘Groene Oase te midden van de stadshectiek’ genoemd. Naast duurzaamheid zet het café zich in om kwetsbare groepen in de samenleving weerbaarder te maken en te helpen met re-integreren op de arbeidsmarkt. De twee doelen die het café nastreeft, duurzaamheid…

Complex in de klas

Tekst: Mark Leegsma Aanvankelijk leek de politiek-religieus gemotiveerde onthoofding van de Franse leraar geschiedenis Samuel Paty in Nederland weinig deining tot gevolg te hebben. Maar Fidan Ekiz had daarover nog niet publiekelijk haar verbazing uitgesproken, of de geest was ook hier uit de fles, al was het maar vanwege het treurige feit dat er onmiddellijk een blik bedreigingen aan het adres van Ekiz werd opengetrokken. Een vriendin van me doceert maatschappijleer op de als ‘gemengd’…

De ISVW feliciteert Lotte Spreeuwenberg

De ISVW feliciteert Lotte Spreeuwenberg met de eerste plek in de Essaywedstrijd ‘Leren van onze geschiedenis’! Naast de hoofdprijs verschijnt haar essay ‘Onderhuidse verhalen’ volgend jaar in een essaybundel bij ISVW Uitgevers. Zeker weten dat je de aankondiging niet mist? Meld je aan voor de ISVW-nieuwsbrief. Juryrapport ‘Montaigne koos bij zijn zelfonderzoek voor de vorm van het essay, omdat hij aftastend en proberend tot grotere zelfkennis wilde komen. Dit essay pelt, in de geest van…

Onder de rode plu van Nietzsche

Een filosofische wandeling vanuit de ISVW Tekst: Eric Brinckmann Beeld: Anneke van Leeuwen Met de viering van het 100-jarig bestaan van de ISVW, in 2016, werd er ook filosofisch gewandeld. Je zou zeggen dat zich in die eeuw, met het ruim 2000 ha grote natuurgebied als achtertuin, een filosofische wandeltraditie heeft ontwikkeld. Heraclitus, Zhuang Zi, Cusanus, Dionysius de Kartuizer, Hobbes – met een inktpot aan zijn wandelstok – Rousseau, Goethe, Nietzsche, Emerson, Thoreau, Wittgenstein, Heidegger,…

Filosofisch spreken, zo doe je dat

Begin juni verscheen Het filosofisch gesprek, geschreven door Kristof Van Rossem, bij ISVW Uitgevers (in nauwe samenwerking met LannooCampus). We vroegen Kristof of hij de belangrijkste zaken om op te letten bij het voeren van een filosofisch gesprek op een rijtje wilde zetten. Gelukkig wilde hij dat wel. Kristof stelt vijf metaforen centraal die helpen bij het voeren van een goed filosofisch gesprek. 1. Luister als een vroedvrouw Je gesprekspartner denkt en spreekt voortdurend anders…

Slaap sukkel slaap

Tekst: Saskia Kalb Over slaap denk je alleen maar na als het een issue is. Normaal slaap ik als een roos, altijd en overal. Een begenadigd slaper ben ik, zij het een erg indiscrete. De mensheid, die ik overdag enigszins schuw, zoek ik ’s nachts op. Hele verhalen kan ik vertellen en mijn man heeft me regelmatig horen lachen en zingen (jawel) tijdens mijn nachtelijke bespiegelingen. Dat kwam tot een abrupte stop toen ik een…

Maakt ongelukkig zijn gelukkig? – De kunst van het ongelukkig zijn

Tekst: Zoë Spaaij Wat zegt het dat een lezingenavond over ‘De kunst van het ongelukkig zijn’ in Pakhuis de Zwijger helemaal was uitverkocht? Dat (elitair) Nederland ongelukkig is? Volgens onderzoeken lijkt dat wel mee te vallen en ook een korte steekproef in de zaal liet zien dat mensen hun leven gemiddeld een ‘7,3’ geven. Niet heel ongelukkig dus. Psychiater Dirk de Wachter, auteur van het gelijknamige boek De kunst van het ongelukkig zijn, stelt dat…

Wat is sociale filosofie?

Tekst: Marthe Kerkwijk Sociale filosofie is, net als bijvoorbeeld ethiek, epistemologie en ontologie, een specialisme binnen de filosofie. Maar als ethiek zich bezighoudt met de vraag ‘wat moet ik doen?’, epistemologie met de vraag ‘wat kan ik weten?’ en ontologie met de vraag ‘wat bestaat echt?’, met welke filosofische vraag houden we ons dan bezig als we sociale filosofie bedrijven? Het antwoord op deze vraag is niet eenduidig. Filosofen die sociale filosofie als hun specialisme…

Op de vooravond van een Republiek Europa?

Tekst: Zoë Spaaij Ulrike Guérot op de Internationale school van de Wijsbegeerte Op de vooravond van een (dan eindelijk toch komende) Brexit en op de dag dat Europa de ‘Green Deal’ presenteert, lijkt er van eendracht in Europa geen sprake te zijn. Europa heeft haar glans verloren; er lijkt nog maar weinig over van het project wat ooit als een utopie begonnen is met het verdrag van Maastricht. In het debat rondom Europa voeren de…

Bij nader inzien. Burgerverzet van klimaatstaker tot boze boer

Tekst: Zoë Spaaij Boze boeren, boze bouwers en boze burgers in het algemeen. Tegenwoordig wordt het land overspoeld met stakingen. Het lijkt wel alsof het Malieveld dagelijks wordt platgelopen (of gereden in het geval van de boeren). Naast de stakingen voor sociale groepen zijn er ook stakingen voor het behoud van de aarde. Want naast de boeren, de bouwers, de verplegers en de onderwijzers zijn er ook groeperingen zoals Extinction Rebellion die in opstand komen…

Het debat over ‘de islam’

Tekst: Zoë Spaaij Afbeelding: Mohamed Hassan Sinds de opkomst van Fortuyn, de moord op Theo Van Gogh en Fitna van Wilders, tot aan recentelijk de kritiek op salafistische scholen, beheerst het debat rondom de islam internationale en nationale media. Naar aanleiding van twee recent gepubliceerde boeken, Het vervallen huis van de islam van Ruud Koopmans en Allah in Europa. Een reisverslag van een ongelovige van Jan Leyers, organiseerden de Groene Amsterdammer en de Universiteit van…

“Het discriminerende algoritme”

(Foto: Gerd Leonhard) Algoritmes. Wij hebben allemaal een vaag idee wat hiermee bedoeld wordt, maar vaak blijft het bij een idee over robots, automatisering en iets met computers of data. Wikipedia levert ook geen duidelijk uitsluitsel: een algoritme wordt omschreven als ‘een eindige reeks instructies die vanuit een gegeven begintoestand naar een beoogd doel leidt’. Dus dat. Nu is mijn reactie als niet-techneut vaak ‘oh, laten we dit soort dingen maar over aan mensen die…

Klimaatstaking in Den Haag: Wie moet het huis blussen?

Afgelopen vrijdag liepen er duizenden mensen mee met de grote ‘klimaatstaking’ in Den Haag. Deze was georganiseerd door verschillende milieuorganisaties in het kader van de Global Climate Strikes. De staking borduurde voort op de Fridays for Future stakingen van scholieren, maar tijdens de klimaatstakingen deden er niet alleen scholieren mee. Van kinderen van een jaar of vijf, tot daadwerkelijke stakers (dus mensen die niet op werk verschenen) en gepassioneerde ouderen, kortom alle generaties waren vertegenwoordigd.…

De belangrijke rol van het individu

Gisteren verscheen Waarom zou ik? van Petra van der Kooij. Zij ging in gesprek met filosofen, journalisten, directeuren en actievoerders om het handelen van het individu in de klimaatcrisis te bevragen. Op maandagavond 16 september 2019 presenteerde ze het boek in Café Hofman te Utrecht. Een van haar gesprekspartners in Waarom zou ik? was ook van de partij: Peter Smith, kunstenaar en initiatiefnemer van Stichting KLEAN. Hieronder lees je alvast een voorproefje van zijn bijdrage…

Woorden in schaapskleren

Amsterdam, 25 augustus 2019, Beste lezer, Afgelopen jaar reisde ik digitaal langs de grenzen van onze taal op zoek naar de grenzen van onze wereld. Onder de titel Bubbelonië publiceerde ik op de website van dagblad Trouw wekelijks een column over een woord of een woordpaar. Die woorden waren niet willekeurig gekozen, het ging om termen die naar mijn idee afgelopen decennia grondig van betekenis zijn veranderd. Volgens voormalig Denker des Vaderlands, René Gude, gebruiken…

Diverse filosofie tijdens Women in Philosophy

Op 24 juni 2019, op een dag die zo warm aanvoelde als vorige week, was Groningen even de hoofdstad van vrouwen in de filosofie. Tijdens de Conference by Women in Philosophy kwamen filosofen uit onder meer Nederland, België, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk bijeen om hun onderzoek met de wereld te delen. De conferentiedag toonde de veelzijdigheid van filosofische discussies in de universitaire wereld, een plek waar vrouwen nog altijd tot de minderheid behoren. Women…

Wat dichters weten

Foto: Latvijas Universitāte Wie filosofie en poëzie met elkaar vergelijkt, kan moeilijk ergens anders beginnen dan bij De staat van Plato. De wijsgeer verwijst de poëzie naar het rijk van de ‘nabootsers van schijnbeelden’ , wat hij overigens in behoorlijk poëtische bewoordingen doet. Poëzie is niet meer dan ‘slechts afbeelding en geen werkelijkheid’ , terwijl filosofie zich bezighoudt met de ontrafeling van die werkelijkheid. Wil je serieus zijn, doe dan aan filosofie. Plato schildert poëzie…

Heropening der Internationale School voor Wijsbegeerte (1946)

Heropening der Internationale School voor Wijsbegeerte te Amersfoort op Zaterdag 27 Juli 1946 door Prof. Dr. R. de Josselin de Jong. — Driebergen. Op dezen mooien Julidag van het jaar 1946, den dag, dat de Internationale school voor Wijsbegeerte te Amersfoort haar taak, na een gedwongen pauze van vijf jaren, hervat, willen wij in dit eerste samenzijn ons bezinnen op hetgeen het Verleden ons bracht, het Heden ons biedt en de Toekomst van ons verwacht.…

De Varkensbaai

Foto: Rumlin Tekst: Wil Heeffer Op 17 april jongstleden activeerde Trump met veel poeha opnieuw de Helms-Burton wet. De dag waarop Trump dat deed, is beladen met symboliek en geknars van tanden. Om het met een variatie op de woorden van Hamlet te zeggen: ‘There was something rotten in het state of Cuba’ waardoor Noord-Amerika op die dag in 1961 aan de invasie van de Varkensbaai begon. Op Cuba zou met wortel en tak het…

De nacht van het kapitaal

Tekst: Wil Heeffer Op 2 april – dus geen aprilmop – stonden er twee opmerkelijke berichten in de Volkskrant. Het eerste ging over computers die de handgeschreven historische documenten uit het Amsterdams historisch archief omzetten in digitale tekst. Aan het licht kwam daardoor dat Johan Maurits, gouverneur van Brazilië tussen 1636-1644, bijgenaamd de Braziliaan, op eigen naam ‘een merckelijke partije swarten’ kocht in Angola. Het tweede ging over twee opgezette Afrikanen in een museum in…

Het filo café (café philo)

Filosofisch café? Wat moet ik me daarbij voorstellen? Net als Sartre in een café nadenken over de grote vragen des levens? Zoiets, inderdaad. Maar dan met een publiek van geïnteresseerde leken. Ik had gehoord van het café philo in Parijs op de Place de la Bastille. Bij een café philo kiest het publiek aan het begin van de bijeenkomst het thema en de filosoof van dienst is moderator van het gesprek. Toen ik over die…

Als de uil van Minerva uitvliegt

Hegels uitspraak ‘De uil van Minerva begint pas bij het aanbreken van de avondschemering haar vlucht’ kunnen we zo opvatten dat we bij het invallen van de ‘avondschemering van ons leven’ de verdieping zoeken. Maar ook zo dat denkers echt beginnen te begrijpen hoe de wereld in elkaar zit wanneer een tijdperk voorbij is en zij gelegenheid hebben gehad om uitvoerig te reflecteren op wat is geweest. Ik vind het belangrijk om de uil al…

Zit er daadwerkelijk iets achter?

Ben je ooit wel eens door een museum of een galerij gelopen met de gedachte: wat doet dit hier? Een soepblik? Een doos schuursponsjes? Die staan bij mij ook in de voorraadkast. Is dit kunst? Wie denkt Warhol wel niet dat hij is? Het zal je wellicht verbazen, maar er zit iets achter! In het volgende fragment (pp. 305-307) uit Arthur d’Ansembourgs Er zit iets achter wordt duidelijk waarom (foto: Lasse Olsson, Pressens bild). In de twintigste…

Arendtiaanse vrienden hebben de wereld

Door Marthe Kerkwijk Wat is vriendschap en waarom is het zo belangrijk voor het menselijk bestaan? Die vraag leidt al minstens sinds Aristoteles tot een levendig debat onder filosofen. Volgens Aristoteles kan vriendschap op drie redenen gebaseerd zijn: je kunt de ander waarderen omdat je plezier aan haar ontleent, omdat ze nuttig voor je is of omdat je haar karakter waardeert. Daarvan vindt men de laatste reden doorgaans de beste, want alleen in dat geval…

Filosofie werkt

Je zou het misschien niet zeggen, maar de wereld van professionals drijft op filosofie. Zonder visie geen organisatie. Zonder goede vragen geen productieve vergaderingen. Zonder ideeën over de toekomst geen onderwijs. Zonder waarden geen besluiten en zonder ethiek geen beleid. Filosofische vragen Een arts kan bepaalde symptomen diagnosticeren en zo bepalen welke ziekte je hebt. Vervolgens kan de arts je een behandeling voorschrijven zodat je weer gezond wordt, of in elk geval zo gezond mogelijk.…

Filosofisch schrijven

Filosofisch schrijven, dat klinkt moeilijk. We schudden niet allemaal een kloeke kritiek of een fenomenologie van de geest uit onze mouw. Dat hoeft dan ook niet. Als je de volgende vijf punten in de gaten houdt, ben je al heel goed op weg naar een aardig filosofisch boek. 1) Schrijf voor een duidelijk publiek. Er bestaat geen goed boek dat niet voor een publiek is geschreven. Zelfs een moeilijke filosoof als Hegel wist precies welke…