Hoeveel filosofie past er in vier gedichten? Programma Aanmelden Sommige poëzie is als een serie inslaande bliksems die onze al te bekende aarde even met heldere bliksemflitsen omhult, waarna het ons een tijdje niet lukt naïef en onbewogen om ons heen te kijken. T.S. Eliots Four Quartets is zo’n dichtwerk: de grootste creatie van een van de allerbekwaamste dichters ooit, die bovendien afgestudeerd was in de filosofie. Het is een laat werk van T.S. Eliot, ontstaan tussen 1935 en 1942,…

Op reis met filosofen uit Afrika, China en het Zwarte Woud Programma Aanmelden De omgeving van de ISVW nodigt uit om stil te staan bij de manier waarop we in de wereld staan. In deze summerschool zullen we aandachtig in het bos gaan wandelen. We bespreken het voorstel van Martin Heidegger om de verhouding tussen onze omgeving en onszelf te onderzoeken. We leren van Laozi dat leegte en stilte het mogelijk maken de saamhorigheid van mens en natuur te ervaren.…

Het innerlijk lichaam als leidraad voor levenskunst Programma Aanmelden In de daoïstische levenskunst van Laozi en Zhuangzi staat niet het intellect, maar het lichaam centraal: het innerlijke lichaam wijst de weg naar innerlijke balans, en bereidt voor op de actieve levensvoering in de maatschappij die wuwei wordt genoemd. Wuwei betekent niet ‘niet-handelen’, zoals zo vaak wordt gedacht, maar trefzeker handelen vanuit een ervaring van openheid en ruimte. Het verwijst naar het vermogen om in alle omstandigheden te handelen op een…

Filosoferen over mensen vanuit de hersenen Aanmelden Mensen willen zichzelf begrijpen. Hoe ‘voelt’ het om een mens te zijn? Wat maakt ons uitzonderlijk? Hoe kunnen we onszelf eigenlijk op een nuchtere, wetenschappelijke manier kennen zonder het bijzondere van de mens weg te redeneren? Filosofen zoeken al eeuwen een antwoord op deze vragen. Sinds kort roert ook de krachtige stem van de hersenwetenschappen zich in dit debat. Welke filosofische gevolgen heeft dat? Luister hier Marjans aflevering van de ISVW podcast Studiebelasting…

‘Het doel van de staat is de vrijheid.’ Programma Aanmelden Kan de koning worden ontslagen? Reken maar, zeiden de Nederlanders en ze ontsloegen Filips II. Opeens waren ze vrij. Maar ze vergaten een grondwet op te stellen. Staatkundige wanorde was het gevolg. Een eeuw later toonde Spinoza de uitweg in zijn Politiek traktaat (1677). In deze cursus zien we dat de politieke filosofie van Spinoza een antwoord is op de staatkundige problemen van zijn tijd. De cursus is bedoeld voor…

Filosofie als experiment Programma Aanmelden Friedrich Nietzsche (1844-1900), Michel Foucault (1926-1984) en Giorgio Agamben (1942-). Deze denkers staan beroemd als berucht om hun provocerende, originele denkwijzen. Hun kritiek op de Westerse moraal is fel. Sommigen verwijten hen dat hun kritiek puur destructief is. Maar is dat terecht? Waaruit bestond hun kritiek eigenlijk? Wat voor methoden hanteerden zij? Wat wilden ze er filosofisch mee bereiken? We gaan van Nietzsches moraalkritiek, naar Foucaults seksualiteitsonderzoek, naar Agambens kritiek op politiek. Voor iedereen die…

Wat de filosofie van de indianen voor ons kan betekenen Programma Aanmelden ‘De aarde kan zonder ons, maar wij kunnen niet zonder de aarde’. American Indians hebben een andere levensfilosofie en cultuur. Waarom hebben wij juist nu die eeuwenoude visie zo hard nodig? Iedereen heeft wel een beeld bij de oorspronkelijke bewoners van Noord-Amerika, vaak romantisch of avontuurlijk. Maar wat is er over van de werkelijke cultuur; van hun verhalen, talen en unieke levensvisie? In deze cursus leren we over…

Hoe ontwikkel je praktische wijsheid? Aanmelden Het stoïcisme is een praktische filosofie die gericht is op het bereiken van een goed leven, voor jezelf en voor anderen. Tijdens de stoïcijnse week beoefen je samen met andere cursisten vijf dagen lang de weg van de Stoa, gebaseerd op het internationale concept van de jaarlijkse Stoic Week. Elke dag staat een ander leerdoel centraal: hoe ontwikkel je een praktische wijsheid? Hoe oefen je moed en doorzettingsvermogen? Hoe leef je volgens de natuur?…

Leer leven met de handrem eraf Aanmelden In deze summerschool gaan wij het ‘avontuur van bewustzijn’ aan. Het wordt onze persoonlijke ontdekkingsreis naar wie we zijn, naar ons vrij zijn en onze inspiratie. Het programma wordt vloeiend opgebouwd gedurende de vijf dagen. Wij onderzoeken de aard van ons eigen bewustzijn, de verschillende vormen van onze intelligentie en de werking van onze ‘mind’, die bestaat uit onze gedachten. Wat is ons verhaal en wat voor overtuigingen stimuleren of beperken ons? Stap…

Een filosofische schrijfweek Aanmelden Vrijheid, waarheid, liefde: drie grote termen waarover veel is geschreven in de filosofie. Maar wat betekenen deze termen eigenlijk in ons eigen leven? In deze cursus leren we hoe we filosofische benaderingen van grote begrippen als vrijheid, waarheid en liefde naar ons toe kunnen trekken. Door middel van schrijfopdrachten passen we filosofische benaderingen van bijvoorbeeld Sartre over vrijheid, Foucault over waarheid, en Barthes en Badiou over liefde toe op onze eigen ervaringen. Eerst een voorproefje? Bekijk…

Ervaar waar een rationeel onderzoek toe kan leiden Aanmelden Als we Plato mogen geloven bestookte Socrates op de Griekse agora de Atheners te pas en te onpas met vragen, totdat zij in hun eigen woorden verstrikt raakten. 2500 jaar na dato is het socratisch gesprek nog steeds een geijkte methode om je eigen ervaring tot op het bot te onderzoeken en scherpe filosofie te bedrijven. Wat leer je? Het is een oefening in denken, goed luisteren, vragenstellen, argumenteren, inleven, geduld…

Een haat-liefdeverhouding? Aanmelden In een tijd dat religie volop in het nieuws is, dringt zich de vraag op wat we ermee moeten, of kunnen. Velen dachten dat religie op haar retour was, maar dat blijkt niet het geval. Wat heeft dat te betekenen? Valt religie te verenigen met een moderne kritische geest? Kan zij inspiratiebron zijn voor een hedendaagse levenskunst? In de filosofie is heel verschillend gedacht over religie: van inspiratiebron en noodzakelijke aanvulling, tot misleiding en vijand van het…

Van het paradigma van schaarste naar een leven in overvloed Programma Aanmelden We leven in een tijd waarin bijna alles kan en bijna alles mag, met een overvloed aan mogelijkheden, keuzes, spullen, en data. Maar de strategieën die we hebben geleerd in tijden van schaarste kunnen ons niet helpen in tijden van overvloed. Hoe kunnen we onze huidige uitdagingen, zoals de ecologische crisis en de kloof tussen rijk en arm, benaderen vanuit een perspectief van overvloed? Kunnen we een omslag…

Wanneer neem je als mens verantwoording voor je daden? Programma Aanmelden In de Griekse oudheid hebben filosofie en mythe, ondanks de ingewikkelde relatie, elkaar nodig gehad: de eerste voor concreetheid, de tweede voor diepgang. Zowel de filosofen als de dichters dachten na over ons mens-zijn, onze autonomie en onze relatie tot het noodlot. Wanneer neem je als mens verantwoording voor je daden? Hoe kun je moreel handelen als je voor een noodlottige en duivelse keuze staat? En is er zoiets…

Anders denken over de Aarde en onze plek daarop Programma Aanmelden Wij leven in het Antropoceen: het tijdperk waarin de mensheid zorgt voor wereldwijde opwarming en massale extinctie. Wat te doen? Hoe te denken? In deze summerschool bespreken we drie varianten van ecologisch denken. We maken kennis met Friedrich Nietzsche die ons oproept voorbij de heersende moraal te denken en allereerst de aarde trouw te blijven. We ontmoeten Martin Heidegger die benadrukt dat we noodzakelijkerwijs in relatie staan tot de…

‘De mens zal verdwijnen als een gezicht in het zand op de vloedlijn van de zee.’ Aanmelden Opmerkelijke woorden: we vinden ze in het boek waarmee een van de invloedrijkste Franse denkers, Michel Foucault, in 1966 wereldberoemd werd: De woorden en de dingen. Een filosofisch onderzoek, dat ook stilistisch bijzonder is: het begint met geduldig kijken naar een schilderij van Velázquez. In deze summerschool zullen we dit belangrijke werk eindelijk eens lezen en op onze actualiteit toepassen. Studiebelasting Deze cursus…

Wat betekent humanisme in een veranderend klimaat? Aanmelden Samen met de Stichting Socrates organiseert de ISVW wegens groot succes opnieuw de Socrates Summerschool. Socrateshoogleraren reageren tijdens workshops op een actueel thema. Dit keer zullen zij de bezoekers prikkelende inzichten en stellingen rond klimaatverandering voorleggen. Wat betekent humanisme in een veranderend klimaat? Kijk op humanistischverbond.nl voor een actueel overzicht van de huidige Socrateshoogleraren. De gespreksleiding is in handen van Dick Middelhoek. Data Vrijdag 28 augustus 2020 10.30 uur tot zaterdag 29…