Woede en maatschappelijke verandering

Van doemdenken naar doendenken

In deze cursus onderzoeken we of woede een drijfveer is voor maatschappelijke verandering. Woede wordt vaak gezien als een onwenselijke emotie, iets om je voor te schamen. Aristoteles noemt ‘de voorwaartse kracht van woede’ een positieve eigenschap. De hedendaagse filosoof Martha Nussbaum ziet woede als een signaal dat er iets mis is, een roep om actie. Tijdens deze summerschool onderzoeken we samen met vier Nederlandse en Vlaamse filosofen en vier activisten de voorwaartse kracht van woede.

De eerste vier dagen vallen in drie delen uiteen. ’s Morgens is er een thematische verhandeling van een filosoof, ’s middags een interview met deze filosoof en een activist die haar of zijn woede omzet in een positieve actie. ‘s Avonds gaan we socratisch met elkaar in gesprek over het thema van de dag, daarbij begeleid door drie leden van het socratisch gespreksgezelschap Klaver13. Op vrijdagochtend blikken we gezamenlijk terug: wat hebben we geleerd, wat nemen we mee?

De volgende vier filosofen geven acte de présence:
Martha Claeys met een conceptuele analyse over emoties: wat zijn die eigenlijk? Katrien Schaubroeck gaat in op de verbindende en solidariserende rol van liefde in relatie tot de emoties.
‘Ecosoof’ Henk Oosterling ziet woede als overweldigende aandoening en zet uiteen hoe wij ons de woede via de bijbehorende emotie boosheid eigen maken en weten in te zetten voor specifieke acties. Harriët Bergman sluit af met een betoog over de transformatieve, voorwaartse kracht van woede.

Tijdens deze summerschool maak je kennis met het gedachtengoed van een keur aan filosofen, onder wie Martha Nussbaum, Iris Murdoch, Harry Frankfurt, Amia Srinivasan, Michel Foucault, Georges Bataille, Plato en Aristoteles, maar ook met oosterse levensinzichten en het gedachtengoed van de pyrronisten en de stoïcijnen.

De summerschool is georganiseerd door Bernadette Wienk, die de interviews en terugblik modereert.

Leerdoelen

Tijdens onze filosofiecursussen doe je kennis op over filosofen en hun ideeën. Je leert je eigen ideeën en standpunten toetsen, scherpen en verdiepen door met de docent en anderen in gesprek te gaan. Daarnaast oefen je communicatieve vaardigheden zoals: aandachtig luisteren, je eigen gedachten bondig onder woorden brengen, en betekenisvolle vragen stellen.

Studiebelasting

Deze cursus bestaat uit 27 contacturen en (optioneel) enkele uren zelfstudie. Bij de cursus wordt op de eerste dag een reader ter beschikking gesteld. De teksten uit deze reader verschijnen voorafgaand aan de cursus ook op onze Digitale Leeromgeving. Het is niet verplicht deze teksten vooraf al te hebben gelezen, maar het wordt wel aanbevolen om hierop vooraf alvast een blik te werpen. Daardoor zul je meer uit de cursus kunnen halen.

Data

Maandag 22 t/m vrijdag 26 juli 2024

Aanvang maandag om 10.30 uur, einde vrijdag om 12.30 uur met afsluitende lunch.

Deelname

Arrangement 1: € 917,70 (inclusief 4 x diner met wijn, 5 x lunch en koffie/thee).

Arrangement 2: € 1145,50  (arrangement 1 + standaardkamer en ontbijt).

Arrangement 3: € 1.185,50 (arrangement 1 + pluskamer en ontbijt).

Arrangement 4: € 1.215,50 (arrangement 1 + comfortkamer en ontbijt).

Wil je korting? Schaf dan de Gold Card aan of kijk of je in aanmerking komt voor ambassadeurskorting.

Moderator

Bernadette Wienk is projectleider voor milieu- en mensenrechtenorganisaties en beeldend kunstenaar. In juni studeert ze af als master in de Toegepaste Filosofie met  de voorwaartse kracht van woede bij verzet tegen onrecht als thema. In december 2024 verschijnt bij ISVW Uitgevers haar eerste boek, getiteld Al die woede en die liefde.

Filosofen

Martha Claeys doceert toegepaste ethiek aan de Universiteit Antwerpen. Als schrijver en spreker onderzoekt ze hoe mensen zich goed tot elkaar kunnen verhouden. Ze laat zien dat een beter begrip van emoties zoals trots, woede en liefde, helderheid kan brengen in ethische vraagstukken. In 2023 kwam haar debuut Trots. De filosofie van een emotie uit bij Boom. Samen met Lotte Spreeuwenberg maakt ze de filosofische podcast Kluwen.

Katrien Schaubroeck doceert ethiek en feministische filosofie aan de Universiteit Antwerpen, en is begeesterd door het werk van Iris Murdoch. Voor ISVW Uitgevers stelt ze een reeks over film en filosofie samen (Denken in het donker). In haar eigen leven tast ze af hoe politiek het persoonlijke is.

Henk Oosterling is ecosoof. Hij is vanaf 1972 met duurzaamheidsproblematiek bezig, doceerde filosofie aan de EUR, zette een minor ecosofie op, schreef een ecomethode voor het basisonderwijs (Energie in ‘t klein!), verzorgde honorsklassen sustainability en initieerde onderwijsinnovatie gericht op ecowijsheid in Rotterdam Zuid. Zijn laatste boek Verzet in ecopanische tijden verscheen in 2020.

Harriet Bergman is filosoof en activist. Ze promoveert aan de Universiteit Antwerpen op de lessen die de klimaatbeweging kan leren van andere strijden voor verandering, schrijft voor Hard//Hoofd en Jacobin NL, en geeft trainingen met o.a. Stroomversnellers en Tractie.

Activisten

Niels van den Berge is impactondernemer, oud-politicus en activist. Verschillende maatschappelijke rollen, maar altijd met hetzelfde doel: ecologische, sociale en inclusieve verandering.

Jelle de Graaf is strateeg, campaigner en trainer met ervaring bij sociale bewegingen, maatschappelijke organisaties en politieke partijen. Met stevige acties en campagnes zet hij zich in voor klimaatrechtvaardigheid.

Tessel Hofstede is activist bij Extinction Rebellion. Ze is organisator van onder andere de A12- en A10-blokkades, veroordeeld voor opruiing, bestuurslid Guerilla Gardeners Nederland en bewoner van een Aardehuis.

Thomas van der Steen is een klimaat- en rechtvaardigheidsactivist. Hij is actief bij onder meer Extinction Rebellion en Fridays for Future. Thomas heeft na de middelbare school een tussenjaar genomen om hier fulltime mee bezig te zijn.

Socratisch gespreksleiders

Marc van der Bilt is econoom en filosoof. Hij is nieuwsgierig naar hoe mensen samenwerken in complexe systemen en heeft daar zijn werk van gemaakt als manager en adviseur bij grote, bureaucratische organisaties. Studeert af als praktisch filosoof met een onderzoek naar kwaliteit en leren in communities of practice.

Judy Hoekstra zet ervaringen uit haar wonderlijke loopbaan in als sociaal maatschappelijk filosoof. Haar veelzijdigheid bevordert haar empathisch vermogen en helpt haar als gespreksleider in diverse maatschappelijke projecten. Momenteel doet ze een master in de toegepaste filosofie. Haar onderzoeksonderwerp is morele verbeelding in het maatschappelijk middenveld.

Jacqueline Lycklama á Nijeholt is altijd geboeid door de mensheid. Hoe creatief is de mens zonder techniek? Wat betekent humor ten tijde van armoede? Hoe verhouden mens en dier zich tot elkaar? In oktober 2019 rondde ze de beroepsopleiding Filosofisch practicus aan de ISVW af. Momenteel zit ze in de afrondende fase van de master Toegepaste Filosofie te Utrecht. Haar onderzoeksonderwerp is zelfkennis.