Becky Breinstein is met haar tweede deel nu een volwaardige filosofische boekenserie. In elk deel verschijnt er in Becky’s leven een filosoof die haar wereld op zijn kop zet. In dit deel is Nietzsche aan de beurt, met diepzinnige gedachten die inslaan als een bom.
Door Brenno Mulder
Filosoof Snorrie
We hoeven niet langer te wachten op de nieuwe Becky Breinstein, want deel twee, Het ravijn van Nietzsche, is er! De geinige blobvis is weer terug, Becky is nog steeds filosoof en Isabella Tosti(-trut) is nog altijd haar aartsvijand. In dit avontuur verschijnt ‘Snorrie’ ten tonele, een stoffig figuur die zegt dat hij ‘de herhaling van Nietzsche’ is. Snorrie is het geheim van de Grote Gezondheid kwijt, een middel om heel Domdorp weer gezond te maken. Becky en haar vrienden Chuck en Ainoa besluiten om samen met Snorrie in de bergen op zoek te gaan naar de Grote Gezondheid, maar onderweg saboteert een mysterieuze rivaal hun missie om Domdorp te redden.
Het is een komisch en avontuurlijk verhaal waarbij filosofie en cartoons feilloos door elkaar heen lopen. Elke bladzijde bevat filosofische woordgrapjes en komische plaatjes. Continu zijn er filosofische spreuken die je prikkelen. Het tosti-thema in combinatie met de speelse filosofie van Nietzsche geeft het boek een lollige sfeer. Ook is vergeleken met het eerste deel de stijl verbeterd: de tekeningen zijn strakker en gedetailleerder. De makers Marc van Dijk en Sander ter Steege bedrijven filosofie op een manier zoals het hoort: levendig, kinderlijk en leuk.
Duistere diepgang
Marc van Dijk en Sander ter Steege leren de kinderen op een vermakelijke manier kennismaken met Nietzsche. Het boek is bedoeld voor acht- tot twaalfjarigen. Daarmee is Nietzsches filosofie alleen niet versimpeld tot een soort ‘Nietzsche voor Dummies’. Snorrie spreekt Nietzsches leuzen uit met dezelfde diepe, mysterieuze ondertoon. Het boek verpakt Nietzscheaanse ideeën zoals de ‘eeuwige wederkeer’ of ‘amor fati’ in een grappig cartoonjasje. Wie niet bekend is met het denken van Nietzsche kan altijd op zijn rijke gedachtes kauwen (zoals een koe, zou Snorrie zeggen). Het is ook educatief: achterin staat een korte biografische tekst over Nietzsche en zijn ideeën. Het verhaal bevat extreem gedetailleerde feiten over Nietzsches leven en zelfs Nietzsche-expert Paul van Tongeren heeft meegedacht aan het boek. Becky Breinstein is daarmee meer dan een simpele graphic novel: ze gaat zo diep als een ravijn. Het is daarom een hele prestatie dat de makers op een creatieve en geestige manier de duistere kost van Nietzsche aan groep-zessers voorschotelen.
Voor iedereen en niemand
De combinatie van diepzinnige filosofie met een fantasierijk stripverhaal werkt goed. Het enige wat mij dwarszit is dat kinderen niet alle grappen zullen snappen. Woordspelingen als ‘Snorrietoestra’ of ‘Snors Maria’ gaan voorbij aan kinderen uit groep zes. Zelfs de extreem specifieke verwijzing naar Nietzsches vuurhond, die voorkomt in Aldus Sprak Zarathoestra, gaat sommige volwassen lezers boven de pet. Maar misschien moeten kinderen die opgroeien met Becky Breinstein later juist grinniken als ze ooit Aldus Sprak Zarathoestra lezen. Misschien is het boek daarmee een belofte van nostalgie. Of misschien is dit boek echt zoals in de binnenkant staat ‘voor iedereen en niemand’. Hoe dan ook, het boek wisselt genoeg lollige grappen over tosti’s en snorren af met scherpzinnige spreuken over waarheid en religie. Het memorabele personage Snorrie biedt kinderen een speelse inleiding tot Nietzsche zonder dat ze eerst zijn zware boeken hoeven te lezen.
Met Becky Breinstein leer je kinderen wat het is om filosoof te zijn. Becky leert kinderen om zelf te blijven zoeken naar waarheid. Ze moedigt hen aan niet alles zomaar te geloven. Ze stimuleert ze na te denken over goden en dieren, zoals Nietzsche speels te dansen en misschien zelfs supermens te worden! Voor volwassen filosofen is het een geestig boek vol verwijzingen naar Nietzsches bekende spreuken en persoonlijke eigenaardigheden, voor docenten een educatief voorleesboek en voor kinderen een stiekeme introductie tot filosofie.
Marc van Dijk en Sander ter Steege, Becky Breinstein: Het ravijn van Nietzsche. Utrecht: Ten Have, 2022.
Dit artikel is verschenen in iFilosofie #72. Klik hier voor de volledige editie.