Hegels uitspraak ‘De uil van Minerva begint pas bij het aanbreken van de avondschemering haar vlucht’ kunnen we zo opvatten dat we bij het invallen van de ‘avondschemering van ons leven’ de verdieping zoeken. Maar ook zo dat denkers echt beginnen te begrijpen hoe de wereld in elkaar zit wanneer een tijdperk voorbij is en zij gelegenheid hebben gehad om uitvoerig te reflecteren op wat is geweest.
Ik vind het belangrijk om de uil al te laten uitvliegen bij het gloren van de dageraad en pleit voor het zo vroeg mogelijk beginnen aan filosofie en filosoferen. Zo ben ik het volledig eens met Epicurus als hij zegt in een briefwisseling: ‘Laat niemand wanneer hij jong is het beoefenen van de filosofie uitstellen en laat ook niemand wanneer hij oud is filosoferen moe zijn. Wie beweert dat de tijd om te filosoferen nog niet is aangebroken, of dat deze tijd al achter hem ligt, is als iemand die zegt dat het nog geen tijd is voor geluk of dat die tijd al voorbij is.’
De uil van Minerva vloog voor mij al vroeg uit, in de betekenis van liefde voor wijsheid. Al in mijn jeugd bekeek ik de wereld in verwondering en raakte ik gefascineerd door filosofie en filosoferen. In mijn zoektocht naar kennisbronnen stuitte ik in 2003 op de Internationale School voor Wijsbegeerte (ISVW), een cursusinstituut, opgericht in 1916 door Frederik van Eeden c.s. Na enkele jaren interessante cursussen genoten te hebben sloot ik mij aan als Vriend van de Vereniging Vrienden van de ISVW en daarna kwam ik in het bestuur van die vereniging, waar mij de portefeuille communicatie en redactie van het verenigingsblad werd toebedeeld. In die hoedanigheid voerde ik gesprekken met filosofen – allen docent bij de ISVW – die filosofie in praktijk brengen.
[…]
Zelf vraag ik me af wat het zou brengen als ten minste driekwart van onze wereldbevolking meer gaat nadenken, met argumenten zou komen, zich bewuster wordt van de consequenties van ons handelen, meer wijsheid toont. Volgens mij zou de wereld er veel beter uitzien. Er zou meer medemenselijkheid, liefde en vrede zijn. Daarvoor zou de uil van Minerva best wat eerder mogen uitvliegen dan volgens Hegel, dat ben ik helemaal met Epicurus eens!