“Filosofie is één grote cliffhanger”
Sinds 1 september heeft de ISVW een nieuwe directeur filosofie: Aucke Douwes Isema. Een kennismaking.
Kun je iets over jezelf vertellen?
“Toen ik rechten studeerde in Leiden deed ik een keuzevak bij Ad Verbrugge, de avondcursus ethiek. Daar heb ik de filosofie ontdekt en die heeft me toen gegrepen en niet meer losgelaten. Ik ben daarna meteen geswitcht van studie en ben filosofie gaan studeren. Na mijn studie heb ik promotieonderzoek gedaan naar de filosofie van de psychiatrie, ik bestudeerde psychosen vanuit fenomenologisch perspectief. Maar omdat ik mijn onderzoek deed als buitenpromovendus, bleek het lastig te combineren met mijn werkende leven. Nadat ik mijn onderzoek heb afgebroken, ben ik de consultancy en vervolgens het interimmanagement in gerold, en hield ik me bezig met de dynamiek binnen grote bedrijven. Tot ik onlangs benaderd werd of ik interesse had om Directeur Filosofie te worden bij de ISVW. Ik kreeg zo’n bericht via LinkedIn en het leek me een beetje te mooi om waar te zijn. Maar nee, ze bleken echt op zoek naar een directeur filosofie. De ISVW kende ik, nog uit de tijd van René Gude. Bij deze baan viel alles op zijn plek: het leidinggeven en mijn liefde voor de filosofie. Ik voel me enorm vereerd dat ik hier aan de slag mag gaan.”
Wat is voor jou de meerwaarde van de ISVW?
“Een van de dingen die ik zo mooi vind aan het instituut is dat het gedragen wordt door een gemeenschap. Het is een netwerk van docenten, medewerkers, cursisten, het bestuur, de vrienden van de ISVW en iedereen die de wijsbegeerte een warm hart toedraagt. De ISVW is ook een unieke plek omdat we geen concessies doen aan de kwaliteit van de filosofie. Waar kun je een week lang een socratisch gesprek voeren? Waar is er de ruimte om er even helemaal uit te gaan en je te verdiepen in de filosofie? Onze cursussen nodigen uit om tot de kern van filosofie te komen, om de meerwaarde van filosofie echt te ervaren. Bovendien ligt in ons aanbod sterk de nadruk op relevantie. Dat is denk ik heel belangrijk. Filosofie heeft altijd zijn weerslag op jouw plaats in het geheel der dingen waarin jij je bevindt. Daarin bieden wij iets dat je op de universiteit niet altijd vindt. Docenten krijgen hier ook de ruimte om het te hebben over waar het hen nu echt om gaat. Wat is de essentie van je denken, waar zit de persoonlijke en de maatschappelijke relevantie in je verhaal? Daar is ook lef voor nodig,. Daarom zal ik onze docenten daartoe blijven uitnodigen en aanmoedigen.
Filosofie is ook één grote cliffhanger, het stopt nooit. Als je eenmaal nieuwsgierig bent, dan ben je verkocht. Het is heel moeilijk om een filosofiecursus te doen zonder dat je nieuwsgierig wordt naar de antwoorden, die je niet altijd zult krijgen. Daarom blijf je zoeken, het zet de verwondering aan. En dat is vruchtbaar. Antwoorden zijn namelijk niet altijd belangrijk, het gaat om de juiste vraag. Die gaat je helpen, in je werk, in je leven.
De ISVW biedt op haar landgoed letterlijk de ruimte om te filosoferen. We zijn een vrijplaats die de glans heeft van een lange traditie, al meer dan honderd jaar. Om feeling te krijgen met het cursusinstituut en de plek heb ik de cursusweek Filosofie van nu gevolgd. Dat was fantastisch. Het is heel leerzaam om mee te draaien vanuit het perspectief van de cursist. Je krijgt zoveel als je hier een cursus volgt. Je ervaart echt de ruimte en de meditatieve aandacht die hier op het landgoed is voor de traditie van de wijsbegeerte. Dat dat een speciale waarde van de ISVW is, merk je ook aan de docenten. Ik heb tijdens de cursus de Denker des Vaderlands, Marjan Slob, en nog dertien andere docenten al kunnen ontmoeten. Ik kreeg van elk van hen terug hoe bijzonder ze het vinden om hier les te geven.”
Hoe wil je je taak als directeur filosofie bij de ISVW invulling geven?
“Behalve leidinggeven aan het filosofisch bedrijf ISVW, zie ik het als mijn taak om ervoor te zorgen dat de ISVW altijd een vrijplaats zal blijven waar je je volledig op de filosofie kunt richten. En ik wil deze unieke plek bredere bekendheid geven. Ik wil mensen laten zien dat er een instituut is, dat er speciaal is voor de filosofie, dat is een bijzondere schat die hier al meer dan honderd jaar bewaard wordt. Daarnaast wil ik de zakelijke markt beter gaan bedienen door samen met Marthe Kerkwijk, de programmamanager, ons aanbod aan beroepsopleidingen verder uit te bouwen. We hebben bijvoorbeeld onze opleiding Macht en moed voor ambtenaren, die net nieuw is. Dat is een prachtig voorbeeld van een relevante beroepsopleiding filosofie. Zo er zijn er nog veel meer maatschappelijke terreinen waarop je de filosofie kunt inzetten: denk aan de zorg, het onderwijs, of techniek en digitalisering.
Er zijn heel veel mogelijkheden, daar gaan we samen een lijn in aanbrengen, en strategie voor ontwikkelen, zodat we focus hebben en we weten wat we moeten doen. Daarbij is het zaak dat alle onderdelen van de ISVW: het cursusinstituut, de docenten, de uitgeverij, het hotel en het personeel elkaar ondersteunen en aanvullen. Het zijn allemaal puzzelstukjes die samen dit unieke instituut tot stand brengen. Het geheel is daarbij meer dan de som der delen. Mijn taak is om ervoor zorg te dragen dat alle inzet van middelen bijdraagt aan dat grotere geheel, om samen een stip aan de horizon te maken en om bij alles wat je doet te kijken of het in het plaatje past.”