Hoeveel filosofie past er in vier gedichten? Sommige poëzie is als een serie inslaande bliksems die onze al te bekende aarde even met heldere bliksemflitsen omhult, waarna het ons een tijdje niet lukt naïef en onbewogen om ons heen te kijken. T.S. Eliots Four Quartets is zo’n dichtwerk: de grootste creatie van een van de allerbekwaamste dichters ooit, die bovendien afgestudeerd was in de filosofie. Het is een laat werk van T.S. Eliot, ontstaan tussen…
In de wereld staan in pandemische tijden De vraag hoe we in de wereld staan, lijkt plots met meer onzekerheid dan ooit omgeven. De enige zekerheid die we nog hebben, is dat dit op 1,5 meter afstand van elkaar is. Het is een tijd die gekenmerkt wordt door een onvoorstelbare tragiek en tegelijkertijd biedt de leegte van de onzekerheid vruchtbare grond om iets nieuws te laten ontstaan. Zo komen we weer bij de oorspronkelijke intentie…
Filosoferen over mensen vanuit de hersenen Mensen willen zichzelf begrijpen. Hoe ‘voelt’ het om een mens te zijn? Wat maakt ons uitzonderlijk? Hoe kunnen we onszelf eigenlijk op een nuchtere, wetenschappelijke manier kennen zonder het bijzondere van de mens weg te redeneren? Filosofen zoeken al eeuwen een antwoord op deze vragen. Sinds kort roert ook de krachtige stem van de hersenwetenschappen zich in dit debat. Welke filosofische gevolgen heeft dat? In deze zomerweek verkennen we…
Het innerlijk lichaam als leidraad voor levenskunst In de daoïstische levenskunst van Laozi en Zhuangzi staat niet het intellect, maar het lichaam centraal: het innerlijke lichaam wijst de weg naar innerlijke balans, en bereidt voor op de actieve levensvoering in de maatschappij die wuwei wordt genoemd. Wuwei betekent niet ‘niet-handelen’, zoals zo vaak wordt gedacht, maar trefzeker handelen vanuit een ervaring van openheid en ruimte. Het verwijst naar het vermogen om in alle omstandigheden te…
‘Het doel van de staat is de vrijheid.’ Kan de koning worden ontslagen? Reken maar, zeiden de Nederlanders en ze ontsloegen Filips II. Opeens waren ze vrij. Maar ze vergaten een grondwet op te stellen. Staatkundige wanorde was het gevolg; de Republiek was staatkundige chaos. De omvang van deze chaos bleek in het rampjaar 1672. Spinoza toonde de uitweg in zijn Politiek traktaat (1677). In navolging van Calvijn werd een nieuwe politieke theorie ontwikkeld. Spinoza…
Filosofie als experiment Friedrich Nietzsche (1844-1900), Michel Foucault (1926-1984) en Giorgio Agamben (1942-). Deze denkers staan beroemd als berucht om hun provocerende, originele denkwijzen. Hun kritiek op de westerse moraal is fel. Sommigen verwijten hen dat hun kritiek puur destructief is. Maar is dat terecht? Waaruit bestond hun kritiek eigenlijk? Wat voor methoden hanteerden zij? Wat wilden ze er filosofisch mee bereiken? We gaan van Nietzsches moraalkritiek, naar Foucaults seksualiteitsonderzoek, naar Agambens kritiek op politiek.…
Wat de filosofie van de indianen voor ons kan betekenen ‘De aarde kan zonder ons, maar wij kunnen niet zonder de aarde’. American Indians hebben een andere levensfilosofie en cultuur. Waarom hebben wij juist nu die eeuwenoude visie zo hard nodig? Iedereen heeft wel een beeld bij de oorspronkelijke bewoners van Noord-Amerika, vaak romantisch of avontuurlijk. Maar wat is er over van de werkelijke cultuur; van hun verhalen, talen en unieke levensvisie? In deze cursus…
Leer leven met de handrem eraf In deze summerschool gaan wij het ‘avontuur van bewustzijn’ aan. Het wordt onze persoonlijke ontdekkingsreis naar wie we zijn, naar ons vrij zijn en onze inspiratie. Het programma wordt vloeiend opgebouwd gedurende de vijf dagen. Wij onderzoeken de aard van ons eigen bewustzijn, de verschillende vormen van onze intelligentie en de werking van onze ‘mind’, die bestaat uit onze gedachten. Wat is ons verhaal en wat voor overtuigingen stimuleren…
Hoe ontwikkel je praktische wijsheid? Het stoïcisme is een praktische filosofie die gericht is op het bereiken van een goed leven, voor jezelf en voor anderen. Tijdens de stoïcijnse week beoefen je samen met andere cursisten vijf dagen lang de weg van de Stoa, gebaseerd op het internationale concept van de jaarlijkse Stoic Week. Elke dag staat een ander leerdoel centraal: hoe ontwikkel je een praktische wijsheid? Hoe oefen je moed en doorzettingsvermogen? Hoe leef…
