Laden Evenementen

« Alle Evenementen

Utopie in filosofie en kunst

24-02-2025 om 10:30 tot 28-02-2025 om 12:30

Anders dan andere dieren kunnen mensen niet alleen voldoende voedsel verzamelen om in leven te blijven, maar ook nadenken over hun levensomstandigheden, over de plek waar ze wonen, en over hun relaties met andere mensen. Ze kunnen daar meer of minder tevreden over zijn, maar ze kunnen er ook alternatieven voor bedenken, en ernaar streven om die alternatieven ook werkelijk te realiseren. Dat kan heel kleinschalig zijn (‘nog even doorsparen, dan kunnen we ons een benedenhuis met een tuin veroorloven!’) maar ook heel grootschalig: ‘de maatschappij is door en door verrot, alles moet anders, revolutie!’

Rond 1600, als het middeleeuwse wereldbeeld aan het wankelen is gebracht, komen zulke grootschalige alternatieven sterk naar voren, met als vroeg voorbeeld Thomas More’s Utopia (1516), waar we ook de term utopie aan danken. Pogingen om een grootschalige utopie niet alleen theoretisch uit te denken, maar ook in praktijk te brengen, leiden vaak tot veel bloedvergieten, en grote teleurstelling – de Franse Revolutie is daarvan het klassieke voorbeeld. Maar op kleine schaal maken utopische alternatieven meer kans – soms als gedachte-experiment, soms ook in uitgewerkte vorm. De architectuur biedt daar voorbeelden van, zoals Constant Nieuwenhuijs’ New Babylon en Oscar Niemeyers Brasilia. In de muziek profiteren componisten van de vrijheid in organisatie van hun materiaal; zelfs andere toonsystemen zijn mogelijk. Beeldend kunstenaars bieden vooral rond het begin van de vorige eeuw voorbeelden van utopische voorstellingen, vaak in niet-figuratieve beeldentaal.

In deze cursus wordt het vaste duo Karin Braamhorst/Albert van der Schoot vergezeld door Josée Claassen en Gerard van der Leeuw, en door twee nieuwe gastdocenten: kunst- en architectuurhistorica Marieke Kuipers, hoogleraar cultureel erfgoed, en voormalig denker des vaderlands Hans Achterhuis, die zich als weinig andere filosofen met utopische thema’s heeft beziggehouden – en er de voor- en nadelen van heeft onderzocht. Samen met regisseur Nataliya Golofastova kijken we naar haar film Otets, waarin een priester probeert aan de utopie van de Sovjet-Unie te ontsnappen om in Amsterdam een nieuwe utopie te realiseren. Maar of hem dat lukt?

Studiebelasting

Deze cursus bestaat uit 27 contacturen en (optioneel) enkele uren zelfstudie. Bij de cursus wordt een reader op de eerste dag ter beschikking gesteld. De teksten uit deze reader komen vooraf ook op onze Digitale Leeromgeving beschikbaar voor deelnemers aan deze cursus. Het is niet verplicht om deze teksten vooraf te hebben gelezen, maar het verdient wel aanbeveling om alvast een blik te werpen. Je zult dan meer uit de cursus kunnen halen.

Leerdoelen

Tijdens onze filosofiecursussen doe je kennis op over filosofen en hun ideeën. Je leert je eigen ideeën en standpunten toetsen, scherpen en verdiepen door met de docent en anderen in gesprek te gaan. Daarnaast oefen je communicatieve vaardigheden zoals: aandachtig luisteren, je eigen gedachten bondig onder woorden brengen, en betekenisvolle vragen stellen.

Data

Maandag 24 t/m vrijdag 28 februari 2025

Aanvang maandag om 10.30 uur, einde vrijdag om 12.30 uur met een afsluitende lunch.

Deelname

Arrangement 1: € 917,70 (inclusief 4 x diner met wijn, 5 x lunch en koffie/thee).

Arrangement 2: € 1145,50  (arrangement 1 + standaardkamer en ontbijt).

Arrangement 3: € 1.185,50 (arrangement 1 + pluskamer en ontbijt).

Arrangement 4: € 1.215,50 (arrangement 1 + comfortkamer en ontbijt).

Wil je korting? Schaf dan de Gold Card aan of kijk of je in aanmerking komt voor ambassadeurskorting.

Docenten

Docenten

Karin Braamhorst

Karin Braamhorst

Karin Braamhorst is kunsthistoricus en docent kunstgeschiedenis. Ze studeerde kunstgeschiedenis in Leiden. Als auteur is ze bekend van onder andere Ikonen Lexicon (Terra 2004), Nederland in de negentiende eeuw (Terra 2006), een vijftal luisterboeken en samen met Marlies Visser Het poppenhuis van Petronella Oortman (Luitingh-Sijthoff 2014). In 2024 publiceerde ze Iconische Iconen (ISVW). Ze is daarnaast actief als reisleider en organiseert rondleidingen in musea. De persoonlijke kijk op kunst stelt ze voorop: ‘Kunst gaat over ons’, aldus Braamhorst.

Albert van der Schoot

Albert van der Schoot

Albert van der Schoot is musicoloog en filosoof, doceerde esthetica, cultuurfilosofie en muziekfilosofie aan de Universiteiten van Amsterdam en Antwerpen. Aan de hogeschool voor de kunsten ArtEZ was hij lector ‘kunst en reflectie’. Samen met Erik Heijerman publiceerde hij Welke taal spreekt de muziek? (Damon, 2005) en Muziek zit tussen je oren (Damon, 2023), en samen met Frank Rebel Basisboek Esthetica (ISVW, 2017).

Josée Claassen

Josée Claassen

Josée Claassen is kunsthistorica, gespecialiseerd in het geven van lezingen over beeldende kunst in combinatie met (klassieke) muziek. Haar lezingen bestrijken een breed scala aan kunst- en cultuurhistorische onderwerpen, zie www.imagomusica.nl. Zij is werkzaam voor HOVO, voor musea en voor allerlei groepen geïnteresseerden. Meestal klinkt de muziek die zij gebruikt uit een geluidsinstallatie, maar soms werkt zij ook samen met musici, zoals met leden van het Rotterdams Philharmonisch Orkest.

Gerard van der Leeuw

Gerard van der Leeuw

Gerard van der Leeuw is musicoloog, publicist en hoofdredacteur van het muziektijdschrift De Rode Leeuw. Na een langdurige carrière aan een conservatorium en de (opgeheven) Staatsexamens Muziek geeft hij nu cursussen en lezingen door heel Nederland, o.a. voor Hovo en het Residentie Orkest

Marieke Kuipers

Marieke Kuipers

Marieke Kuipers is kunst- en architectuurhistorica en gespecialiseerd in het gebouwde erfgoed van de 19de en 20ste eeuw. Op dit gebied was zij werkzaam bij de RCE en de universiteiten in Maastricht en Delft. Nu is zij actief als onafhankelijk onderzoeker en adviseur, onder andere bij nominaties voor de Werelderfgoedlijst van Unesco. Samen met Marlite Halbertsma publiceerde zij Het Erfgoeduniversum. Een inleiding in de theorie en praktijk van cultureel erfgoed (2014). Samen met Nicholas Clarke en Roger Fisher was zij editor en co-auteur van Common Ground. Dutch-South African Architectural Exchanges, 1902–1961 (2021).

Hans Achterhuis

Hans Achterhuis

Hans Achterhuis is emeritus hoogleraar filosofie aan de Universiteit Twente. Hij maakte furore met zijn boeken over welzijn, schaarste, utopisch denken, religie en geweld. Zijn nieuwste boek is Ik wil begrijpen. De onbekende Hannah Arendt (2022). Achterhuis was de eerste Denker des Vaderlands van 2011 tot 2013.

Nataliya Golofastova

Nataliya Golofastova

Nataliya Golofastova is geboren in Odessa, in de toenmalige Sovjet Unie. Vanaf haar kindertijd speelde ze daar in Sovjetfilms en in het Politieke Propagandatheater van de Jonge Communisten. Sinds 1991 woont zij in Nederland; in Amsterdam studeerde ze in 1998 af in de theaterwetenschap, en sindsdien werkt ze als actrice en regisseur, met speciale belangstelling voor de transgressieve elementen van het theater. Nataliya is de oprichtster van de Multimediale Stichting Aard.

Dodeweg 8
Leusden,
033 – 465 07 00
Bekijk de site van Locatie
Winkelwagen
Scroll naar boven