Stoïcijns coachen

De praktische filosofie van Seneca, Marcus Aurelius en Epictetus

Het leven is vaak onvoorspelbaar en stormachtig. De stoïcijnse filosofen Seneca, Epictetus en Marcus Aurelius hebben een praktische filosofie ontwikkeld die de mens de mogelijkheid biedt het roer in eigen hand te houden. Deze filosofie leert je aandacht te vestigen op wat binnen je controle ligt, hoe je je gemoedsrust bewaart, je morele kompas scherp houdt en kunt accepteren wat je niet kunt veranderen. Deze vaardigheden zijn vandaag belangrijker dan ooit.  

Stoïcijnse coaching is een praktische, verdiepende manier van leidinggeven, begeleiden of coachen waarin helder denken, innerlijke vrijheid, morele kracht en verbinding met de natuur centraal staan. Deze leergang is ontwikkeld voor leidinggevenden en coaches die zich deze kennis en kunde eigen willen maken en hun coachees op filosofische en duurzame wijze willen begeleiden. 

Met docenten Dennis de Gruijter en Arthur Matien. Tijdens de leergang is er tijd voor individuele casuïstiek en support. Er is een facultatieve alumni-excursie in Duitsland. 

Voor wie?

Deze leergang is bedoeld voor bestuurders, leidinggevenden en coaches met enige coachingservaring, die zich willen verdiepen en bekwamen in het stoïcijnse gedachtegoed en de daarbij horende mentaliteit. 

Wat leer je?

Kennis
Je verdiept je in de filosofie van de stoïcijnse filosofen, door middel van hoorcolleges en tekstlezing. Je krijgt inzicht in de geschiedenis van de filosofie en de rol die het stoïcisme daarin speelt. In filosofische kwartiertjes komen willekeurige filosofische aspecten uit de groep aan de orde en leggen we verband tussen de gangbare coachingsmethodieken en het stoïcisme.   

Vaardigheden
Je ontwikkelt een denk- en levenshouding die zich kenmerkt door verantwoordelijkheid, wijsheid en gemoedsrust. Je ontwikkelt deze houding door uitdagende oefeningen te doen. Je leert de bijbehorende methodieken. Tot slot leer je op welke manier je de opgedane kennis kunt uitdragen naar medewerkers of coachees. 

Verdieping
Je reflecteert op vragen en concepten die een centrale rol spelen in het gedachtegoed van de stoïcijnen en hoe je die combineert met je dagelijkse praktijk.  

Programma

De leergang bestaat uit vijf tweedaagse bijeenkomsten. Op de eerste dag start het programma om 10.30 uur, de tweede dag eindigt om 17.00 uur. 

Module 1: Eudaimonia als grondslag van de natuurfilosofie
28 – 29 oktober 2025
In de eerste module van de leergang Stoïcijns coachen duiken we in eudaimonia: het streven naar een vervuld en deugdzaam leven in harmonie met de natuur. Aan de hand van praktische implementatie en theoretische verdieping ontdekken we hoe de Stoïcijnen deze tijdloze wijsheid gebruikten als fundament voor persoonlijke groei.

Module 2: Autonomie – leven volgens je innerlijk kompas
2 – 3 december 2025
Hoe leid je een leven in overeenstemming met je ware natuur? In deze module verkennen we de filosofie als geneeskunst, verdiepen we ons in het innerlijk kompas en vertalen we de inzichten van stoïcijn Marcus Aurelius naar de praktijk. Door reflectie en oefening leer je stoïcijnse principes direct toepassen in coaching in het dagelijks leven.

Module 3: Deugdethiek – leven in overeenstemming met de natuur
13 – 14 januari 2026
In deze module duiken we in de deugdethiek als leidraad voor een zinvol leven en verkennen we de zelfcoherentie in physis, logos en ethos met inzichten van Pierre Hadot. We vertalen Epictetus’ principes – streven, vermijden, oordelen en neigingen – naar de praktijk en leren hoe de deugdethiek toe te passen is in coaching en persoonlijke groei.

Module 4: Rolethiek – wijsheid in handelen en samenleving
3 – 4 maart 2026
In deze module staat de rolethiek centraal: hoe vervul je je rollen in het leven op een wijze en deugdzame manier? Aan de hand van Epictetus’ inzichten onderzoeken we ook in dit semester de filosofie als geneeskunst, en kijken we naar de rol van wijsheid in de samenleving. Ook in deze module leer je door praktische oefeningen en reflectie hoe je de rolethiek kan gebruiken in coachings, relaties en maatschappelijke verantwoordelijkheid.

Module 5: Praktijk en Praxis – stoïcijns coachen in de praktijk
31 maart – 1 april 2026
Hoe pas je de opgedane kennis toe in je coaching? In deze module verkennen we de praktische filosofie en gaan we in dialoog over uitdagingen in de praktijk. Door te werken met casuïstiek en thema’s uit eerdere semesters, ontwikkel je jouw eigen stijl als stoïcijns coach en leer je de filosofie effectief toe te passen in het dagelijks leven en professionele contexten.

Bij afronding van alle onderdelen ontvangen deelnemers een certificaat. 

Facultatieve alumni-excursie
16 juni – 18 juni 2026  

Accreditatie

Voor deze leergang wordt accreditatie voor coaches (NOBCO) voorbereid.  

Werkvormen

De leergang bestaat uit hoorcolleges op basis van voor te bereiden readers en literatuur, filosofische verdiepingen vanuit de groepsdynamiek, tekstlezing in groepsverband en individuele oefeningen en groepsoefeningen. Daarnaast wordt van deelnemers de nodige zelfstudie verwacht.  

Alumni-excursie naar Duitsland
Na afloop van de leergang Stoïcijns coachen is er, exclusief voor deelnemers van deze leergang, de mogelijkheid deel te nemen aan een driedaagse excursie in Duitsland.  Dit is een facultatief onderdeel van de leergang en wordt warm aanbevolen. De alumni-excursie wordt een onvergetelijke ervaring, waarbij je de geleerde vaardigheden en inzichten leert toepassen in uitdagende, inspirerende en indrukwekkende natuurlijke omstandigheden. Je leert met behulp van het stoïcisme je eigen grenzen verkennen en je ervaart echt wat de stoïcijnse houding en denkwijze voor je kunnen betekenen. Daarnaast geeft het je wellicht de inspiratie hoe je de opgedane kennis in een natuurlijke omgeving kunt aanwenden voor je eigen praktijk.  Deze excursie wordt aangeboden door De Wilde Filosoof en De Stoïcijnse School. Je kunt je tijdens de leergang aanmelden bij de docenten. Algemene Voorwaarden van de ISVW zijn voor deze excursie niet van toepassing. Bekijk hier de flyer. 

Studiebelasting en lesmateriaal

Deze opleiding bestaat uit vijf modules van elk twaalf contacturen, dus zestig contacturen in totaal. Houd daarnaast rekening met circa veertig uren zelfstudie, vooral bedoeld om ter voorbereiding teksten te lezen en te werken aan een slotverklaring. In totaal komt dit neer op honderd uur studiebelasting.

Literatuurlijst:
– Reader: Geschiedenis westerse filosofie & het stoïsime
– Seneca, Levenskunst (Athenaeum, 2023) 
– Epictetus, Vrij en Onkwetsbaar (Athenaeum, 2020) 
– Marcus Aurelius, Persoonlijke Notities (Ambo|Anthos, 2021) 
– Hadot, Marcus Aurelius en de Stoa (Damon, 2023) 
– Lamberti, Een Oefening in Leven (Boom, 2024) 

Data

28 – 29 oktober 2025
2 – 3 december 2025
13 – 14 januari 2026
3 – 4 maart 2026
31 maart – 1 april 2026

Aanvang dinsdag om 10.30 uur, einde woensdag om 17.00 uur.

16 juni – 18 juni 2026: facultatieve alumni-excursie  

Arrangementen

Deelname aan de leergang bedraagt € 7674,50 (incl. btw) inclusief programma, lesmateriaal, certificaat, 5 x diner, 10 x lunch, koffie, thee en overnachtingen in een comfortkamer met ontbijt en toeristenbelasting. Het is ook mogelijk om deze cursus zonder hotelkamer te bestellen; in dit geval is de prijs € 7032,- (incl. btw).

Docenten

Dennis de Gruijter

Dennis de Gruijter is filosoof, auteur, docent, podcaster, trainer en eigenaar van De Stoïcijnse School. Hij schrijft en doceert over de klassieke stoïcijnse filosofie als een manier van leven en verzorgt stoïcijnse (team)coaching voor professionals en organisaties. Hij organiseert sinds 2020 de jaarlijkse Stoïcijnse week aan de ISVW en publiceerde in 2018 bij ISVW Uitgevers De solidariteit van de schok.

Arthur Matien

Arthur Matien is eigenaar van De Wilde Filosoof en verbonden aan De Stoïcijnse School. Vanuit zijn filosofische praktijk helpt hij mensen en organisaties om hun vanzelfsprekendheden te bevragen, onder meer door filosofie in te bedden in de organisatiecultuur en strategie. Hij startte, begeleidde en reorganiseerde sinds 1995 diverse bedrijven en organisaties.