Start: Praktische filosofie – wijsheid aan het werk

Deze opleiding start ook in oktober 2025.

De beste filosofen van nu leren je de beste ideeën uit de schatkist van de filosofie

Je bent een gedreven professional in een prachtig vak en je bent goed in wat je doet. Toch loop je de laatste tijd steeds ergens tegenaan. Ze noemen het ‘het systeem’: dat bastion van macht, regels en procedures dat regelrecht indruist tegen waar het om zou moeten gaan, dat je motivatie ondermijnt en frustratie en vervreemding oplevert. Zo kom je niet verder.

De geschiedenis van de praktische filosofie is een schatkamer aan ideeën over hoe je een gezond tegenwicht kunt bieden tegen dit systeem en ruimte kunt maken voor jouw professionele vrijheid. Zodat frustratie plaats maakt voor gemoedsrust en humor, vervreemding plaats maakt voor waarde en betekenis. Filosofische gereedschappen waarmee je gaten in de muur van het systeem kunt beitelen, zodat je verder kunt.

In elf woensdagen leer je tien praktisch-filosofische ideeën van klassieke en moderne filosofen, waarop je in de elfde bijeenkomst je eigen reflectie presenteert. Na een inleiding door een inhoudelijk expert leer je filosofische ideeën te vertalen naar concreet toepasbare denkoefeningen, houdingen en gedragingen die je gelijk de eerstvolgende werkdag in praktijk kunt brengen. Tijdens de volgende bijeenkomst, een maand later, reflecteren we op hoe dat heeft uitgepakt. Zo ontwikkelt elke deelnemer een casus uit de eigen praktijk tot een filosofisch portfolio dat hij of zij tijdens de examendag presenteert. Professionaliteit heb je al; deze opleiding leert je persoonlijk leiderschap als praktische wijsheid.

Met Martha Claeys en gastsprekers als Paul van Tongeren, Henk Oosterling, Moïra Müller, Michel Dijkstra, Dirk De Schutter, Roos Slegers, Roel Meijvis, Katrien Schaubroeck en Florian Jacobs.

Programma

Bijeenkomst 1: Onderzoek
18 juni 2025

Tijdens de eerste bijeenkomst maken we kennis met elkaar en verkennen we de vraag wat het voor jou betekent om verder te komen in je werk. Je begint met het formuleren van een casus uit jouw professionele praktijk en een heldere onderzoeksvraag waar je gedurende deze leergang licht op wil schijnen. De huiswerkopdrachten die je elke maand meekrijgt betrek je telkens op deze onderzoeksvraag. Zo verdiep je je casus gaandeweg met praktisch-filosofische inzichten en werk je naar een onderzoeksresultaat dat je aan de mededeelnemers en op de werkvloer kunt presenteren. Methodes voor grondig filosofisch onderzoek stammen uit de Griekse oudheid. De grote filosofen Socrates, Plato en Aristoteles hebben hierover heldere inzichten nagelaten. Misschien heb je wel eens van de socratische methode gehoord? Gastdocent Marlou van Paridon leert je enkele kneepjes van deze methode.

Bijeenkomst 2: Ethiek en praktische wijsheid op je werk
17 september 2025

Gastdocent Paul van Tongeren over Aristoteles.

Bijeenkomst 3: Ontregelen op je werk
29 oktober 2025

Gastdocent Henk Oosterling over Diogenes.

Bijeenkomst 4: Macht en onmacht in Griekse tragedies
19 november 2025

Gastdocent Moïra Müller over Oedipus.

Bijeenkomst 5: Zen op je werk
17 december 2025

Gastdocent Michel Dijkstra over Eihei Dogen.

Bijeenkomst 6: Nataliteit op je werk
21 januari 2026

Gastdocent Dirk De Schutter over Hannah Arendt.

Bijeenkomst 7: Morele emoties en passie voor je werk
25 februari 2026

Gastdocent Roos Slegers over Adam Smith.

Bijeenkomst 8: Het absurde in je werk
18 maart 2026

Gastdocent Roel Meijvis over Albert Camus.

Bijeenkomst 9: Betekenis in je werk
15 april 2026

Gastdocent Katrien Schaubroeck over Susan Wolf.

Bijeenkomst 10: Kritisch optimisme. Humeurmanagement op je werk
13 mei 2026

Gastdocent Florian Jacobs over René Gude.

Examendag:
24 juni 2026

Hoe is de eigen kijk op je werk ontwikkeld tijdens deze opleiding? Welke ideeën en inzichten helpen je verder in je werk? Gedurende de opleiding heb je gereflecteerd op de filosofische ideeën die aan de orde kwamen vanuit het perspectief van jouw werk. Tijdens de examendag krijgt elke deelnemer de gelegenheid de resultaten hiervan te presenteren.

Voor wie?

Deze opleiding is geschikt voor professionals met ruime ervaring en liefde voor hun vak, die de betekenisvolle bijdrage die zij met hun werk leveren willen uitbreiden en verdiepen zonder ervan te vervreemden.

Wat leer je?

Deelnemers kennen na afloop tien filosofische ideeën en de denkers en theorieën die daaraan ten grondslag liggen. Ze hebben deze ideeën voldoende verwerkt om ze zich eigen te maken en toe te kunnen passen op een voor hen betekenisvolle manier. Deelnemers ontwikkelen een socratische houding, gekenmerkt door openheid, nieuwsgierigheid, en de bereidheid vooronderstellingen te onderzoeken. Na afloop van de opleiding kunnen deelnemers ruimte nemen voor hun eigen vrijheid en verantwoordelijkheid in hun dagelijkse werkpraktijk en onderbouwd verwoorden waarom zijn doen wat zij doen, welke waarden hen daarbij motiveren en wat voor hen de betekenis is van hun werk.

Studiebelasting en lesmateriaal

Deze opleiding bestaat uit gesprekken, lezingen en huiswerkopdrachten. Het lesmateriaal bestaat uit een reader met teksten. De groep bestaat uit minimaal zes, maximaal zestien deelnemers.

Data

De opleiding bestaat uit 11 maandelijkse bijeenkomsten, telkens op woensdag van 10.00 uur tot 17.00 uur.

18 juni 2025
17 september 2025
29 oktober 2025
19 november 2025
17 december 2025
21 januari 2026
25 februari 2026
18 maart 2026
15 april 2026
13 mei 2026
24 juni 2026: examendag

Arrangementen

Deelname aan deze opleiding bedraagt € 4.232,50 inclusief 11 x lunchbuffet.

Wil je deze opleiding volgen, maar wil je eerst zekerheid van je werkgever? Ontvang je liever een factuur t.b.v. je werkgever? Laat het ons weten via info@isvw.nl of vul dit formulier in. Wij kunnen dan rekening houden met je interesse.

Docenten

Martha Claeys

Martha Claeys is gepromoveerd aan de Universiteit Antwerpen op trots als morele emotie, waarover ze in 2023 Trots. De filosofie van een emotie publiceerde. Dit boek won de Socratesbeker in 2024. Martha is als onderzoeker verbonden aan de Universiteit Antwerpen. Samen met Lotte Spreeuwenberg maakt ze de filosofische podcast Kluwen.

Paul van Tongeren

Paul van Tongeren is emeritus hoogleraar wijsgerige ethiek aan de Radboud Universiteit Nijmegen en was van 2021 tot medio 2023 Denker des Vaderlands. Hij heeft zich decennialang ingezet voor publieksfilosofie en schreef veelvuldig over Nietzsche, Aristoteles en Kierkegaard.

Henk Oosterling

Henk Oosterling is ecosoof. Hij is vanaf 1972 met duurzaamheidsproblematiek bezig, doceerde filosofie aan de EUR, zette een minor ecosofie op, schreef een ecomethode voor het basisonderwijs (Energie in ‘t klein!), verzorgde honorsklassen sustainability en initieerde onderwijsinnovatie gericht op ecowijsheid in Rotterdam Zuid. Zijn laatste boek Verzet in ecopanische tijden verscheen in 2020.

Moïra Muller

Moïra Muller is verbonden aan de universiteit van Barcelona als onderzoeker. In haar werk buiten de academie verbindt ze de Griekse filosofie en mythes met het heden.

Michel Dijkstra

Michel Dijkstra is onafhankelijk geleerde op het gebied van oosterse filosofie en westerse mystiek. Hij studeerde filosofie, journalistiek en Sanskriet en promoveerde met een vergelijkend onderzoek over eenheid en veelheid bij Dōgen en Meister Eckhart. Bij ISVW Uitgevers publiceerde hij onder andere Inleiding taoïstische filosofie (red., 2015) en De essentie van Dōgen (2020). Hij schrijft regelmatig artikelen voor Filosofie Magazine en verzorgt verschillende cursussen over oosters denken bij de ISVW en andere instellingen.

Dirk De Schutter

Dirk De Schutter is emeritus hoogleraar aan KU Leuven en de Universiteit Antwerpen. Hij studeerde literatuurwetenschappen en filosofie aan de KU Leuven en aan de Georgetown University, Washington D.C. Van zijn hand verschenen de laatste jaren vele Nederlandse vertalingen van teksten van Hannah Arendt, waaronder veel van de Nederlandse teksten van haar in deze reader.

Roos Slegers

Roos Slegers is docent filosofie en bedrijfsethiek aan de Universiteit van Tilburg. Ze is gespecialiseerd in het snijvlak van filosofie, literatuur en economie. Ze publiceerde verschillende boeken over de relatie tussen romans, ethiek en kennis, waaronder Courageous Vulnerability (2010) en  Adam Smith’s moral sentiments in Vanity Fair (2018). Ze is gespecialiseerd in het werk van Marcel Proust.

Roel Meijvis

Roel Meijvis studeerde filosofie in Tilburg en Amsterdam, waar hij zich specialiseerde in het existentialisme, de fenomenologie en de relatie tussen filosofie en literatuur. Tegenwoordig is hij werkzaam als schrijver (De glimlach van de aarde. Het voelende denken van Albert Camus) en theatermaker. Daarnaast is hij rubrieksredacteur Filosofie van politiek & cultuur bij Filosofie-Tijdschrift.

Katrien Schaubroeck

Katrien Schaubroeck is als hoogleraar verbonden aan de Universiteit Antwerpen. Ze is gespecialiseerd in meta-ethiek, morele psychologie en de filosofie van de liefde. Van haar hand verschenen ondr andere The normativity of what we care about: A love-based theory of practical reason (proefschrift, 2013),en Iris Murdoch: een filosofie van de liefde (2020). Ze verzorgt voor de Universiteit Gent seminars over rouw.

Florian Jacobs

Florian Jacobs is filosoof en uitgever bij ISVW uitgevers. Ook is hij hoofdredacteur van het boekentijdschrift iFilosofie. Jacobs studeerde filosofie en literatuurwetenschap aan de Universiteit van Amsterdam, en schrijft zowel fictie als non-fictie. Van zijn hand verschenen 'Markante denkers' (met prof. Frans Jacobs, 2016) en de dichtbundel 'Zwaan en zang' (2017). In 2022 verscheen bij Boom Uitgevers 'Blijven is nergens. Het Europa van Rilke'. Hij maakt deel uit van het schrijverscollectief 'Schrijvers voor Oekraïne', dat is opgericht om het met eigen ogen waargenomen verhaal uit Oekraïne te vertellen en Russische desinformatie te bestrijden.