Moet je onsterfelijk willen zijn?

Onsterfelijkheid is een thema waar men al eeuwen mee worstelt. Plato had het al over de onsterfelijke ziel en Simone de Beauvoir schreef het boek Alle mensen zijn sterfelijk waarin zij onsterfelijkheid beschrijft als iets tragisch. Door de technologische ontwikkelingen van de afgelopen jaren en recente ontdekkingen die zijn gedaan, worden de vragen omtrent het thema onsterfelijkheid ook nu steeds dringender. Zo is er een onsterfelijke kwal ontdekt en zijn er bedrijven die bloedtransfusies met ‘jong bloed’ aanbieden om veroudering tegen te gaan. Wat zijn de consequenties van dit soort ontdekkingen? Wat zijn de huidige en toekomstige mogelijkheden op het gebied van onsterfelijkheid? Moeten wij wel onsterfelijk willen zijn? Wat doet dat met onze identiteit? Welk mensbeeld gaat hiermee gepaard? En wat zijn de medische en morele implicaties die relevant zijn voor ons als mens en maatschappij?

In deze cursus kijken we kritisch naar thema’s als ouderdom, de dood, onsterfelijkheid, identiteit, medische innovatie en de ethiek hiervan. Ook maak je kennis met verschillende filosofen, zoals Simone de Beauvoir, Hannah Arendt en Emanuel Levinas en leer je aan de hand van lezingen door verschillende sprekers een eigen antwoord formuleren op de vragen rondom het actuele thema onsterfelijkheid. Met Lianne Tijhaar en bijdragen van Marli Huijer, Jos de Mul, Michel Dijkstra, Bert Keizer, Martijntje Smits, Marthe Kerkwijk, Jan Marten Visser, Jesse Mulder, Suzanne van de Vathorst, Michiel Hegener, Pim van Lommel, Ralf Bodelier, Carolien van Welij en Adam Buben.

Studiebelasting

Deze cursus bestaat uit 27 contacturen en (optioneel) enkele uren zelfstudie. Bij de cursus wordt een reader op de eerste dag ter beschikking gesteld. De teksten uit deze reader komen vooraf ook op onze Digitale Leeromgeving beschikbaar voor deelnemers aan deze cursus. Het is niet verplicht om deze teksten vooraf te hebben gelezen, maar wel verdient het de aanbeveling om alvast een blik te werpen. Je zal dan meer uit de cursus kunnen halen.

Leerdoelen

Tijdens onze filosofiecursussen doe je kennis op over filosofen en hun ideeën. Je leert je eigen ideeën en standpunten toetsen, scherpen en verdiepen door met de docent en anderen in gesprek te gaan. Daarnaast oefen je communicatieve vaardigheden zoals: aandachtig luisteren, je eigen gedachten bondig onder woorden brengen, en betekenisvolle vragen stellen.

Data

Maandag 16 oktober t/m vrijdag 20 oktober 2023.

Aanvang maandag om 10.30 uur, einde vrijdag om 12.30 uur met afsluitende lunch.

Deelname

Arrangement 1: € 800,- (inclusief 4 x diner met wijn, 5 x lunch en koffie/thee).

Arrangement 2: € 999,- (arrangement 1 + standaardkamer en ontbijt).

Arrangement 3: € 1.039,- (arrangement 1 + pluskamer en ontbijt).

Arrangement 4: € 1.069,- (arrangement 1 + comfortkamer en ontbijt).

Wil je korting? Schaf dan de Gold Card aan of kijk of je in aanmerking komt voor ambassadeurskorting.

Sprekers

Lianne Tijhaar sstudeerde Filosofie van Gedragswetenschappen en Forensische Orthopedagogiek. Ze is filosofiedocent aan de Universiteit van Amsterdam en Hogeschool Utrecht. Daarnaast is ze hoofdredacteur van Bij Nader Inzien en eindredacteur van geesteswetenschappen voor NEMO Kennislink. Voorheen was zij redacteur bij Filosofie Magazine en Wijsgerig Perspectief, was ze jurylid van de Socratesbeker en landelijk coördinator van de Maand van Filosofie. Ze treed ook op als spreker, moderator en verhalermaker gespecialiseerd in het begrijpelijk en aantrekkelijk maken van complexe ideeën.

Carolien van Welij is filosoof en neerlandicus. Ze schreef interviews en artikelen voor Filosofie Magazine. Voor de maandelijkse rubriek Het Moment interviewt zij mensen voor wie filosofie een belangrijke rol speelt in hun persoonlijke leven: verhalen met filosofie als troost. Haar boek Eiland Oost verscheen in mei 2022 en aan de Volksuniversiteit Amsterdam geeft ze cursussen ‘Doorleefde filosofie’.

Adam Buben is Universitair Docent filosofie aan de universiteit van Leiden. Zijn onderzoek gaat over de dood in de geschiedenis van de filosofie. Hier schreef hij de monografie Meaning and Mortality in Kierkegaard and Heidegger: Origins of the Existential Philosophy of Death (2016) over. Voordat hij naar Nederland kwam heeft hij gestudeerd en lesgegeven in Denemarken, Guam, Japan en de Verenigde Staten.

Marli Huijer is emeritus hoogleraar Publieksfilosofie aan de Erasmus School of Philosophy, Erasmus Universiteit Rotterdam, voorzitter Stichting Maand van de Filosofie en columnist voor dagblad Trouw. Ze is voormalig Denker des Vaderlands (2015-2017). Huijers onderzoek richt zich op de filosofie van mens en cultuur. In De toekomst van het sterven (Uitgevrij Pluim, 2022) onderzoekt Huijer onze omgang met veroudering en de dood, zowel op persoonlijk als maatschappelijk en politiek vlak.
Pim van Lommel studeerde Geneeskunde in Utrecht. Zijn specialisatie in cardiologie rondde hij in 1976 af. In 1986 begon hij zijn onderzoek naar bijna-dood ervaringen bij patiënten die een hartstilstand hadden overleefd. In 2001 publiceerde hij dit onderzoek in het tijdschrift The Lancet. In 2005 ontving hij de Dr. Bruce Greyson Research Award van de International Association of Near-Death Studies. Zijn boek Eindeloos Bewustzijn (2007) was een bestseller in Nederland, en werd genomineerd voor ‘Het boek van het jaar 2008’.

Ralf Bodelier volgde een lerarenopleiding geschiedenis. Vervolgens deed hij een doctoraalexamen theologie en promoveerde als filosoof. Jarenlang was hij columnist voor het Financieel Dagblad. Nu schrijft hij essays voor de Volkskrant en de Groene Amsterdammer en is hij gastdocent aan meerdere onderwijsinstellingen. Bodelier is medewerker van World in Progress, opgericht om Nederlanders te interesseren voor de vooruitgang die we met zijn allen boeken. In 2022 publiceerde hij Lang leven de mens. Redden we het ook met 10 miljard? (gompel en svacina, 2022). Een pleidooi voor een meer evenwichtig mensbeeld.

Jos de Mul is professor in filosofische antropologie en de geschiedenis hiervan aan de Erasmus School of Philosophy. Hij studeerde filosofie in Utrecht en Amsterdam (MA in 1981, cum laude) en behaalde in 1993 cum laude zijn PhD aan de universiteit van Nijmegen. Hij draagt regelmatig bij aan tijdschriften en kranten als Trouw, de Volkskrant, NRC Handelsblad, Vrij Nederland en De Groene Amsterdammer.

Michiel Hegener is werkzaam als journalist, vertaler, boekredacteur, fotograaf en kartograaf. Voordat hij journalist werd studeerde hij in Utrecht sociale geografie. Hij is 1984 medewerker bij het NRC handelsblad. Hij schreef twaalf boeken, onder andere over de toekomst van de Veluwe, individuele vrijheid van godsdienst, en Romeinen en Bataven. Hij schreef ook het boek Leven op herhaling. Bewijzen voor reïncarnatie (Ten Have, 2012).

Michel Dijkstra is onafhankelijk geleerde op het gebied van oosterse filosofie en westerse mystiek. Hij studeerde filosofie, journalistiek en Sanskriet aan de Rijksuniversiteit Groningen. In 2019 promoveerde hij aan de Radboud Universiteit op een comparatief-wijsgerig proefschrift over Meister Eckhart en zenmeester Dogen. Hij schreef onder andere Oosterse filosofie in een notendop en Zenboeddhisme.

Suzanne van de Vathorst heeft geneeskunde (MD) en filosofie (PhD) gestudeerd en houdt zich bezig met medische ethiek. Ze is geïnteresseerd in o.a. levenseinde kwesties en klinische ethiek. Ze heeft talloze publicaties op haar naam en ze werkt aan het Amsterdam UMC aan vragen over levenseinde als docent en researcher. Ze is lid van the Dutch Health Council en van de adviesraad Chroom VI, RIVM.

Jesse Mulder heeft in Utrecht aan het departement Filosofie en Religiewetenschappen de bachelor (2008) en vervolgens de researchmaster (2010) Filosofie afgerond, de laatste cum laude. Hij schreef zijn proefschrift Conceptual Realism, over de structuur van metafysisch denken. Hij promoveerde op 18 juni 2014 cum laude op dat proefschrift. Sinds 2016 is hij als universitair docent werkzaam bij het departement Filosofie en Religiewetenschappen. In 2019 won hij de Kurt Gödel Prijs. Ook leverde hij een bijdrage aan het boek Transhumanisme en de toekomst van het mens-zijn (2018).

Bert Keizer studeerde in 1968 filosofie in het Engelse Nottingham. In 1972 keerde hij terug naar Nederland voor een studie geneeskunde in Amsterdam. Zijn doorbraak als schrijver kwam in 1994 met Het refrein is Hein (Sun, 2003). Hij schrijft een column in het artsenblad Medisch Contact onder de titel Zonder handschoenen en heeft een wekelijkse column in dagblad Trouw.

Marthe Kerkwijk is filosoof en programmamanager bij de ISVW. Ze doceerde sociale en politieke filosofie aan de Universiteit van Londen. Ze is kenner van het werk van de Duitse filosoof Jürgen Habermas en de plek van religieuze argumenten bij wetgeving. Ook schrijft ze over het pragmatisme, vrouwen in de filosofie, kritische theorie en de filosofie van vertaling. Ze publiceerde in Philosophy Now, in Religious Pluralism: a resource book en is co-editor van het boek Towards a Kenotic Vision of Authority in the Catholic Church.

Jan Marten Visser studeerde Wijsbegeerte en Informatica in Leiden. Na een carriere in de financiele wereld als ICT-manager en directielid besteedt hij nu weer veel aandacht aan de wijsbegeerte. Zijn interesse ligt bij huidige problemen van het kapitalisme en de wijze waarop het denken van de joodse filosoof Emmanuel Levinas daarbij tot hulp en inspiratie zou kunnen zijn.

Martijntje Smits is filosofe, ingenieur en gespecialiseerd in technology assesment en techniekfilosofie. Ze promoveerde in 2002 bij Hans Achterhuis op het proefschrift Monsterbezwering. De culturele domesticatie van nieuwe technologie. Als senior wetenschapper werkt ze bij het Copernicus instituut. Ze is als universitair docent en onderzoeker verbonden geweest aan de opleiding Technische Innovatie Wetenschap van de TU Eindhoven en aan het Rathenau Instituut in Den Haag.