Het liberalisme is dood

Liberale ideeën in een postliberaal tijdperk?

Al twintig jaar slagen liberalen er niet in om de populistische revolte in het westen te stoppen. Autocraten winnen aan invloed en de rechtsorde brokkelt verder af. Opmerkelijk genoeg doen liberale politici zelf volop mee aan deze grafstoet van het liberalisme; ze regeren samen met illiberale partijen, zijn verantwoordelijk voor schendingen van het internationaal recht en de rechtsstaat. Alle retoriek ten spijt nemen ze stukje bij beetje het gedachtegoed van de zogenaamde ‘illiberale democratie’ over. Hoe kan het dat het liberalisme zo gemakkelijk plaatsmaakt voor het postliberale populisme? Is er nog plek voor het liberale gedachtegoed in het postliberale tijdperk? Met Clinton Peter Verdonschot.

Programma

Dag 1: Sterfbed van de liberale democratie; de laatste dagen van John Rawls
– Oorsprong van de 20e-eeuwse liberale democratie (Harriet Taylor Mill & John Stuart Mill; Edmund Fawcett);
– John Rawls als de belichaming van het sociaal-liberale compromis: de welvaartsstaat (Forrester);
– Afbrokkeling van de welvaartsstaat, en tegelijkertijd de liberale democratie, in de jaren ‘80 en ´90 (Rawls’ twijfels over het liberalisme aan het einde van zijn leven; Edmundson).

Dag 2: Laboratorium van de macht; de neoliberale coup
– Het neoliberalisme als een anti-democratische filosofische stroming (o.a. Joseph Schumpeter; Friedrich von Hayek; verschillen en overeenkomsten met libertarisme en laissez-faire kapitalisme);
– Neoliberale politiek van Reagan tot Pinochet tot de EU;
– Neoliberale ethiek: zorg voor jezelf (Foucault).

Dag 3: Een andere elite; hoe het liberalisme in haar tegendeel veranderde
– Oorsprong van het populisme als een crisisfenomeen in liberale democratieën (populisme en politieke vertegenwoordiging; de stem van het volk);
– Kunnen populisten regeren? (populisme aan de macht; populisme als een puur esthetisch fenomeen);
– Populisme en (neo-)liberalisme.

Dag 4: Na de dood van het liberalisme; neo-republikanisme
– Republikanisme versus liberalisme? (oorsprong van republikanisme; verschillen en overeenkomsten met liberalisme; o.a. Skinner; Shklar)
– Republikanisme en populisme (agonistische democratie; Pettit; Honig);
– Privaat eigendom en vrijheid? (Marx; Rawls; ‘property-owning democracy’).

Dag 5: Na de dood van het liberalisme; democratisch socialisme
– Socialisme en populisme? Van Podemos tot Sanders (Laclau; Mouffe);
– Socialisme en republikanisme; de andere betekenis van “sociaaldemocratie” (Leipold; Lewis; Lih);
– Kan de planeet überhaupt zonder communisme? (ecocommunisme; Saito; Ng).

Studiebelasting en lesmateriaal

Deze cursus bestaat uit 27 contacturen en (optioneel) enkele uren zelfstudie. Bij de cursus wordt een reader op de eerste dag ter beschikking gesteld. De teksten uit deze reader komen vooraf ook op onze Digitale Leeromgeving beschikbaar voor deelnemers aan deze cursus. Het is niet verplicht om deze teksten vooraf te hebben gelezen, maar het verdient wel aanbeveling om alvast een blik te werpen. Je zult dan meer uit de cursus kunnen halen.

Wat leer je?

Na deze summerschool heb je kennis van:
– 20e-eeuwse liberale filosofieën zoals die van John Rawls, en Friedrich von Hayek
– Populisme, een hedendaags fenomeen in liberale democratieën
– Recente pogingen van politiek filosofen om voorbij het liberalisme te denken

En inzicht in:
– De vele verschijningsvormen van het populisme (populisme als een ideologie; als een stijl; als een machtsverdeling)
– Hedendaagse liberaal-democratische en neoliberale reacties op het populisme
– Linkse ontwikkelingen voorbij het liberalisme (linkspopulisme; republikanisme; socialisme)

Daarnaast is er volop ruimte voor discussie, waardoor deelnemers zelf hun communicatievaardigheden en kritisch denkvermogen kunnen oefenen.

Data

Maandag 7 juli t/m vrijdag 11 juli 2025

Aanvang maandag om 10.30 uur, einde vrijdag om 12.30 uur met een afsluitende lunch.

Arrangementen

Arrangement 1: € 917,70 (inclusief 4 x diner met wijn, 5 x lunch en koffie/thee).

Arrangement 2: € 1145,50  (arrangement 1 + standaardkamer en ontbijt). vol

Arrangement 3: € 1.185,50 (arrangement 1 + pluskamer en ontbijt). vol

Arrangement 4: € 1.215,50 (arrangement 1 + comfortkamer en ontbijt).

Wil je korting? Schaf dan de Gold Card aan of kijk of je in aanmerking komt voor ambassadeurskorting.

Docenten

Clinton Peter Verdonschot

Dr. Clinton Peter Verdonschot is onafhankelijk onderzoeker en docent filosofie, gespecialiseerd in politieke theorie en esthetica. Clint is geïnteresseerd in utopianisme in kunst en politiek, zo heeft hij recentelijk gepubliceerd over escapistische Hollywood blockbusters en radicale democratische protestvormen. Hij is hoofdredacteur van het tijdschrift Aesthetic Investigations,