Basiscursus Grote denkers: Mooi en lelijk

De filosofische traditie staat bol van grote denkers: filosofen aan wie we belangrijke ideeën te danken hebben. We hebben een twintigtal bekende en minder bekende denkers uitgekozen, uit verschillende tijden en werelddelen, die over de meest prangende vragen van het menselijk bestaan iets moois, zinnigs of opmerkelijks te zeggen hebben. Deze basiscursus geeft je een beknopte inleiding in de filosofie en een wereld aan gespreksstof.

De weekenden van deze basiscursus zijn ook los te volgen.

Programma

Weekend 3: Mooi en lelijk

Zaterdag 17 en zondag 18 mei 2025

Wat is schoonheid? Volgens Plato is het ideaal van schoonheid onze liefde waard. Maar schoonheidsidealen kunnen ons enorm disciplineren, betoogt Michel Foucault. Voor Zhuangzi is het summum van schoonheid een slager die een os in stukken snijdt. Met Valerie Granberg, Jamal Mahjoub, Jan de Meyer, Michel Dijkstra en Martine Prange.

In dit weekend zullen we het westers denken over esthetica proberen op te rekken, door het gedachtegoed van met name vrouwelijke en niet-westerse perspectieven op schoon- en lelijkheid te behandelen. Hoewel een weekend veel te kort is voor een uitgebreide verkenning van wat zich buiten de grenzen van de canon bevindt, zullen we toch een dappere poging wagen. Het vertrekpunt van de cursus is een bij uitstek canonistische denker: Plato. We behandelen zijn opvattingen over kunst en over het goede, het ware en het het schone. Schrijver Jamal Mahjoub zal vervolgens een inleiding geven op het werk van Susan Sontag en dieper ingaan op haar teksten: Tegen interpretatie en Over camp. Valerie Granberg zal uitweiden over Laura Mulvey en haar begrip van ‘the male gaze’. Cinoloog Jan de Meyer gaat dieper in op daoïstische schilderkunst van de 18e eeuwse schilder, dichter en kalligraaf Shitao. De Meyer schreef een boek over hem: Schilderen als levenskunst. Michel Dijkstra zal de dag afsluiten met een college over het begrip ‘mono no aware’, (dat zoveel betekent als ‘de helaasheid der dingen’ of het ‘pathos der dingen’) aan de hand van de Japanse denker Motoori Norinaga. Norinaga is een grote shintodenker uit de modernere tijd. Het begrip mono no aware wil zeggen dat je als toeschouwer bijdraagt aan de emotionele verwerking van degene die de kunst uitvoert. Martine Prange zal ten slotte op zondag het weekend afsluiten met een college over de Griekse en Romeinse bestaansesthetica aan de hand van Michel Foucault.

Studiebelasting

Elk afzonderlijk weekend van deze cursus bevat 9 contacturen, wat 45 contacturen voor de gehele cursus betekent. Daarnaast neemt het lezen van eventuele lesmaterialen circa 20 uur in beslag.

Data

Zaterdag 17 en zondag 18 mei 2025

Zaterdag van 10.30 uur tot zondag 12.30 uur met afsluitende lunch.

Deelname

Arrangement 1: € 379,50 (inclusief diner met wijn, 2 x lunch en koffie/thee),

Arrangement 2: € 449,25 (arrangement 1 + standaardkamer en ontbijt),

Arrangement 3: € 459,25 (arrangement 1 + pluskamer en ontbijt),

Arrangement 4: € 466,75 (arrangement 1 + comfortkamer en ontbijt).

Wil je korting? Schaf dan de Gold Card aan of kijk of je in aanmerking komt voor ambassadeurskorting.

Docenten

Valerie Granberg

Valerie Granberg studeerde schilderkunst en grafiek aan de HKU. Ze behaalde haar propedeuse kunstgeschiedenis en studeerde cum laude af in de filosofie. Tijdens haar studie begon ze met fotografie en het maken van korte films. Sinds 2023 werkt ze voor de ISVW. Ze doet de communicatie, fotografie, modereert cursussen en geeft lezingen. Daarnaast werkt ze aan de Universiteit Antwerpen aan een proefschrift over jaloezie en medevreugde.

Jamal Mahjoub

Jamal Mahjoub is schrijver. Hij groeide op in Groot-Brittannië en Soedan. Hij heeft een aantal literaire prijzen gewonnen, waaronder de Heinemann/Guardian African Short Story Prize in 1993 voor ‘The Cartographer’s Angel’.

Michel Dijkstra

Michel Dijkstra is onafhankelijk geleerde op het gebied van oosterse filosofie en westerse mystiek. Hij studeerde filosofie, journalistiek en Sanskriet en promoveerde met een vergelijkend onderzoek over eenheid en veelheid bij Dōgen en Meister Eckhart. Bij ISVW Uitgevers publiceerde hij onder andere Inleiding taoïstische filosofie (red., 2015) en De essentie van Dōgen (2020). Hij schrijft regelmatig artikelen voor Filosofie Magazine en verzorgt verschillende cursussen over oosters denken bij de ISVW en andere instellingen.

Martine Prange

Martine Prange is sinds 2016 hoogleraar Filosofie van mens, cultuur en samenleving aan Tilburg University. Ze publiceerde hen onder meer over Nietzsche en over vrouwenvoetbal, en schreef De waarheidscrisis.

Jan de Meyer

Jan De Meyer promoveerde in 1992 op de taoïstisch-confucianistische synthese van Luo Yin (833-910). Hij schreef Wu Yun’s Way. Life and Works of an Eight-Century Daoist Master en Leyuan. De tuin van het geluk, en Inleiding taoïstische filosofie. Hij vertaalde de klassieke werken Liezi en Wunengzi.